به گزارش خط هشت، کمی قبل از آنکه عراق مجدداً فاو را تصرف کند، صدام در گفت‌و‌گویی که با یک نشریه لبنانی انجام داده بود، ادعا می‌کند که به زودی مناطق اشغالی ایران را از آن‌ها پس خواهد گرفت. تا سال ۶۷ ایران مناطق استراتژیکی مثل جزایر مجنون، شلمچه، فاو و نقاطی از شمال عراق را تصرف کرده بود. اما عراق که بعد از عملیات کربلای ۵ به شدت از سوی ابرقدرت‌ها تجهیز شده بود، منتظر فرصتی بود تا خود را از لاک دفاعی خارج کند و دست به تهاجم گسترده در جبهه‌های جنگ بزند. ادعای صدام نیز از چنین مسائلی نشئت می‌گرفت.
نقطه عطف
فاو زمستان سال ۶۴ و در پی عملیات والفجر ۸ به تصرف نیرو‌های ایرانی درآمد. جنوبی‌ترین نقطه عراق که به خلیج فارس راه داشت، تصرف فاو می‌توانست به کشتیرانی این کشور لطمات بسیاری وارد کند؛ و امید‌های بسیاری را در داخل ایران برای پایان دادن به جنگ تحمیلی برانگیخت. آن هم پایانی سرافرازانه و پیروزمندانه. از همین رو بود که بعد از عملیات والفجر ۸ صحبت از تعیین سرنوشت جنگ در فضای داخلی ایران شد. کربلای ۴ می‌خواست پاسخی بر ادعای تعیین سرنوشت جنگ باشد. اما چون موفقیت‌آمیز نبود، عملیات کربلای ۵ به فاصله دو هفته از اتمام کربلای ۴ انجام گرفت. در عملیات کربلای ۵ جبهه ایران و خصوصاً سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هرچه در توان داشت پای میدان نبرد آورد. چرا که می‌خواست موفقیت عملیات فاو را تکمیل کند و جنگ را پایان بخشد. از این‌رو می‌توانیم بگوییم تصرف فاو یک نقطه عطف در دفاع مقدس بود و دو عملیات کربلای ۴ و ۵ و استفاده حداکثری ایران از قوای نظامی‌اش در این دو عملیات همگی به خاطر انجام موفقیت‌آمیز والفجر ۸ و تصرف فاو بود.
فاو تا فاو
بعد از اینکه عراق توانست فاو را در آخرین روز‌های فروردین ۶۷ از تصرف ایران خارج کند، دوران تلخ ماه‌های پایانی جنگ شروع شد. همان طور که پیشتر توضیح داده شد، تصرف فاو توسط ایران یک نقطه قوت و عطف در روند عملیات برون مرزی ایران بود؛ و حالا در بازپس‌گیری آن توسط بعثی‌ها، می‌توانست یک نقطه ضعف برای جبهه خودی به شمار آید و دست برتر را به آن‌ها بدهد. چراکه روحیه نیرو‌های ایرانی را کاهش داد و در طرف مقابل روحیه بعثی‌ها فزونی یافت. از فاو (تصرف آن توسط جبهه خودی) تا فاو (بازپس‌گیری‌اش توسط دشمن) نام مقاله‌ای بود که اردیبهشت ۱۳۶۷ در یکی از روزنامه‌های ایرانی چاپ شد و توسط رزمنده‌ها و مردم دست به دست می‌شد. این مقاله نیز اشاره‌ای بر روند متفاوت جنگ در پی تصرف و از دست دادن این شبه جزیره داشت. به واقع نیز از دست رفتن فاو به معنی پایان دوره‌ای از جنگ بود که ایران با حملات بی‌امانش صدام را به لاک دفاعی فرو برده بود. قله و نقطه اوج این دوران تصرف فاو بود. اما همین نقطه قوت وقتی در آخرین روز‌های فروردین ۶۷ از دست رفت، تبدیل به نقطه ضعفی در جبهه‌ها شد که در تعاقب آن عراق توانست شلمچه و جزایر مجنون را نیز از تصرف نیرو‌های ایرانی خارج کند.
منبع: روزنامه جوان
