به گزارش هشت ، حجت‌الاسلام محمدرضا تویسرکانی معتقد است که اندیشه تشکیل بسیج از سال‌ها قبل از پیروزی انقلاب در ذهن حضرت امام (ره) وجود داشته و بعد از پیروزی انقلاب عینیت یافته است. با ایشان در دفتر کارش قرار ملاقات گذاشتیم و ساعتی مهمانش بودیم. رک و صریح سخن می‌گفت و اشراف خوبی به تاریخچه بسیج و مسائل پیرامون آن داشت. حالا که ۳۹ سال از فرمان امام مبنی بر تشکیل بسیج مستضعفین می‌گذرد، این شجره طیبه انقلاب اسلامی آنقدر گسترش یافته است که به قول حجت‌الاسلام تویسرکانی، اکنون ۲۲ قشر بسیج در زمینه‌های مختلفی مثل مسائل فرهنگی، علمی، اجتماعی و اقتصادی به شکل تخصصی و کارآمد کار می‌کنند. به مناسبت هفته بسیج مستضعفین با حجت‌الاسلام تویسرکانی مسئول نمایندگی ولی فقیه در سازمان بسیج مستضعفین گفت‌وگویی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.
به نظر شما چه ضرورت‌هایی باعث شد حضرت امام در همان اولین ماه‌های پیروزی انقلاب اسلامی فرمان تشکیل بسیج مستضعفین را صادر کنند؟
حضرت امام سال ۱۳۵۸ دستور تأسیس بسیج مستضعفین را صادر کردند ولی در حقیقت تفکر تشکیل بسیج در ذهن ایشان به سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی برمی‌گردد. امام، زمان استقرار در نجف به دنبال یک تشکل، مجموعه یا شبکه‌ای بودند که آن شبکه مجری فرامین و دستورات و منویات ایشان در ایران باشد. بعد‌ها در یک جلسه‌ای امام نزد نزدیکانشان در سال ۵۰ یا ۵۱ می‌گویند که ما باید به فکر تشکیل بسیج باشیم. یعنی این در ذهن امام بوده و منتظر زمان و فرصت و آمادگی‌های لازم بوده که آن را اعلام کنند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در پنجم آذرماه ۱۳۵۸ امام تشکیل بسیج مستضعفین را اعلام می‌کنند. بسیج قبل از شروع جنگ تأسیس می‌شود که نشان می‌دهد یک تشکل نظامی نیست بلکه یک تشکل ولایی است که در مسیر تحقق مطالبات ولایت حرکت می‌کند. حالا مطالبات ولایت عرصه فرهنگی، اقتصادی، علمی و پژوهشی دارد عرصه امنیتی و دفاعی هم دارد. بر همین اساس مقام معظم رهبری در همین سال‌های اخیر فرمودند که هویت بسیج، نظامی‌گری نیست و نباید بسیج را به عنوان یک تشکل نظامی به جامعه معرفی کنیم. ایشان فرمودند: جمع کثیری از مردم در اقشار مختلف هستند که روحیه نظامی ندارند، اما دوست دارند به کشور و انقلاب خدمت کنند و در برابر دشمن تلاش مبتکرانه داشته باشند. این‌ها هم بسیجی هستند. بر همین اساس در سال‌های اخیر سازمان اقشاری بسیج تقویت شد. ما در زمان امام دو قشر بسیج یعنی سازمان بسیج دانشجویی و سازمان بسیج طلاب و روحانیون را داشتیم ولی بعد از جنگ و بعد از رحلت امام و در طول رهبری حضرت آقا به ۲۲ قشر افزایش یافت. بسیج الان در همه اقشار مؤثر در جامعه حضور تشکیلاتی دارد و این حضور تشکیلاتی، حضور امنیتی، دفاعی یا اطلاعاتی نیست بلکه حضور قشری و تخصصی است.
ذهنیت نظامی همچنان در ذهن مردم پررنگ‌تر است. چه برنامه‌هایی برای برطرف کردن این ذهنیت و نشان دادن جنبه‌های دیگر بسیج دارید؟
قبول دارم که بعد از دفاع مقدس نتوانستیم آن جامعیت بسیج را به مردم معرفی کنیم و این یک نقص و عیب است. این یک نقص برای بخش رسانه‌ای سازمان بسیج است که نتوانسته جنبه‌های دیگر را به خوبی معرفی کند. شاید یک دلیلش اوضاع و احوال انقلاب باشد. چون بعد از دفاع مقدس کشور ما در یک حالت صلح پایدار همیشگی نبوده و همیشه در معرض تهدید نظامی قرار داشته به همین خاطر نیرو‌های بسیجی در رابطه با مقابله با تهدید همیشه یک حضور فعال داشته‌اند. اینطور نبوده که بعد از دفاع مقدس پرونده جنگ بسته شده باشد و ما دائماً در معرض تهدید بوده‌ایم.
من خودم ماهی به چند قشر بسیج سر می‌زنم و جلسات چندساعته تخصصی برگزار می‌شود. انصافاً تلاش گسترده‌ای صورت می‌گیرد ولی جامعه بی‌خبر است. مثلاً بسیج مهندسین کشاورزی طرح‌های خلاقانه‌ای برای نجات کشاورزی دارد و کار می‌کنند. بخش رسانه‌ای بسیج باید فعال‌تر شود و بسیج را آنطوری که رهبری به تصویر کشیده معرفی کند.
آوردن واژه مستضعفین به اول نام بسیج، این موضوع را به ذهن تداعی می‌کند که بسیج تنها مختص جوانان ایرانی نیست و دایره شمول جهانی دارد؛ آیا اکنون بسیج توانسته است الگویی برای سایر ملت‌ها باشد؟
امام یک عالم قرآنی بود. یعنی قبل از اینکه عارف باشد، فیلسوف، فقیه و مبارز باشد، یک عالم قرآنی بود و قرآن را کتاب انقلاب می‌دانستند. می‌فرمودند: قرآن کتاب انقلاب اسلامی است. در حقیقت قانون اساسی مبتنی بر قرآن و عترت نوشته شده است. قرآن مجید تلاشی که در عرصه مسائل اجتماعی و سیاسی مطرح می‌کند یک تلاش مجاهدانه در برابر ظالمان و ستمگران است نه در برابر کافران و مخالفان. هرچند ما در برابر کافران و مخالفان هم یک وظایفی داریم که باید آن مسئولیت‌ها را انجام دهیم. تشکیل یک جبهه انقلابی بر اساس آیات قرآن باید علیه ظالمان در حمایت از مظلومان شکل بگیرد. یعنی چالش ما چالش ظالم و مظلوم است. جنگ ما هم جنگ در برابر ظلم است. انقلاب ما حامی مظلومین و مستضعفین بود و این مستضعفین از قرآن گرفته شده است. یعنی این مستضعفین بیش از ۹۰ درصد مردم دنیا را تشکیل داده‌اند و ببینید امام چه جبهه‌ای را در برابر نظام استکباری باز کرد. چون نقطه مقابل مستضعف، مستکبر است. حضرت امام وجه ایجابی و حضرت آقا وجه سلبی را پیاده کردند. اگر به ادبیات رهبر انقلاب دقت کنید از استکبار و مستکبر بیشتر صحبت می‌کنند و حضرت امام در ادبیاتشان بیشتر از مستضعفین مطلب وجود دارد. این یک وجه سلبی و یک وجه ایجابی است. یعنی درگیری مستکبر و مستضعف، نه درگیری مسلمان و یهودی، نه درگیری شیعه و سنی، نه درگیری عرب و عجم. یعنی نه درگیری دینی داریم نه جغرافیایی و... این‌ها همه باطل و نقشه دشمن است. سلیقه‌ها و دیدگاه‌ها متفاوت است و خدا هم نخواسته که انسان‌ها یک جور فکر نکنند. آنچه خدا به آن راضی نمی‌شود ظلم ظالم مقابل مظلومان است و سکوت در برابر ظلم ظالم گناه کبیره، خیانت و حتی خروج از دین تلقی می‌شود. امام محور تلاش‌های خودشان را بر اساس مستضعفین و نیاز‌های مستضعفین برنامه‌ریزی کردند. مقام معظم رهبری هم مبنای کلام و برنامه‌های خودشان را متوجه مستکبرین کردند که هر دو مکمل هم هستند.
ما هم به مستضعفین توجه می‌کنیم هم به مستکبرین. توجه به مستضعفین بر اساس محبت و عاطفه و نیکی است و توجه به مستکبرین بر اساس اشداء علی الکفار است تا مانع نفوذشان شویم تا شیوه‌ها و روش‌هایشان مؤثر واقع نشود. اگر امام از کلمه مستضعفین استفاده کردند همان چالش نهایی آخر‌الزمانی را مدنظر قرار دادند. ما حدود ۳۰۰ روایت داریم که در دوران حضرت حجت (عج) زمانی که ایشان می‌آیند علیه ظلم قیام می‌کنند، ظالم را نابود می‌کنند و مظلوم را نجات می‌دهند و عدالت را پیاده می‌کنند. یعنی اصلاً بحث دین و مذهب وجود ندارد؛ لذا نهضت جهانی حضرت حجت (عج) نهضتی فرامذهبی و فرادینی است. یعنی همه مستضعفین و مظلومین عالم به امام پناه می‌آورند و او را ملجأ و پناه خود می‌دانند. همچنان که الان ما در خیلی جا‌های دنیا داریم که مسلمان نیستند ولی مقام معظم رهبری را دوست دارند. برای مثال در لبنان سیدحسن نصرالله یک عالم شیعی است که بین مسیحی‌ها و غیرمسلمانان هم محبوبیت دارد. همه می‌دانند که او یک عالم شیعی است و بدون اینکه دست از مکتبش بردارد جوری عمل کرده که فرق و مذهب مختلف به او روی بیاورند.
تجربه الحشدالشعبی در عراق هم تجربه خوبی است و در زمان پیاده‌روی اربعین این محبوبیت بسیج مردمی ایران و عراق را به خوبی نشان می‌دهد؟
بله. امام حسین (ع) یک امام فرادینی است. در اربعین از ادیان دیگر برای پیاده‌روی می‌آیند و این پیاده‌روی فراملی و فرادینی است. امام‌حسین (ع) محور مبارزه با ظالم شده است. حالا ظالم هر کسی می‌خواهد باشد. ما با ظالم مخالفیم. این را امام علی (ع) هم می‌فرمایند. ما الان از مردم یمن و فلسطین برای مظلومیتشان دفاع می‌کنیم. این را استکبار نمی‌پذیرد. این یک ایده جدید در دنیاست که باعث وحدت و مقاومت می‌شود. این ایده جهانی را امام بر اساس آیات قرآن و تعالیم اهل بیت (ع) مطرح کردند که یک مسلمان شیعی هرکجا باید برای دفاع از مظلوم تلاش کند. شیعه در طول تاریخ با این رویکرد شناخته شده است. نماد شیعه مبارزه با ظلم است به خاطر همین همه امامان شیعه را شهید کرده‌اند.
امروز جنگ رسانه‌ای شدیدی در دنیا حاکم است و چطور می‌توان این سد رسانه‌ای را شکست و این پیام را به گوش مردم کشور‌های دیگر رساند؟
این قدرت رسانه را می‌رساند که یک دیوار دیده نشده بین گوش‌ها و صدا‌ها ایجاد کرده تا صدای حق به گوش و دل‌های تشنه نرسد. ما با نگاه دینی که موضوع را بررسی می‌کنیم می‌بینیم گاهی اوقات به شوکی احتیاج است تا دیوار را فرو بریزد. خیلی از شهادت‌ها اینطور است. مثلاً شهید حججی چنین تأثیری را ایجاد کرد. در دوران گذشته شهید بهشتی چنین ظرفیتی را به وجود آورد. شهادت ایشان خیلی‌ها را بیدار کرد. شاید اتفاقات این‌چنینی باید در عالم بیفتد تا یکسری حقایق معلوم شود. قتل خبرنگار و منتقد عربستانی هم چنین حالتی را داشت و عمق خباثت و پلیدی رژیم آل سعود را رو کرد. چیزی را که سال‌ها کتمان می‌کردند برملا شد و رسوایشان کرد. نمی‌توانند از زیر بار این جنایت فرار کنند. مقام معظم رهبری فرمودند: رسانه‌ها توان جابه‌جایی جلاد و شهید، خوب و بد و حق و باطل را دارند. در این عرصه خیلی باید زحمت کشید و باید از نسل جوان باانگیزه بیشتر بهره برد.
به نظر می‌رسد با اتفاقاتی که در جهان در حال رخ دادن است، مردم دیگر کشور‌ها آمادگی بیشتری برای شنیدن پیام انقلاب داشته باشند؟
باید گفت: در کشور خودمان انقلاب مظلوم است و این نشان می‌دهد خوب کار نکرده‌ایم. علما و انقلابیون و همه ما در این وضعیت مقصریم و باید جبران کنیم و نباید دنبال مقصر بیرونی بگردیم. بنده به عنوان طلبه می‌گویم دین اسلام آنقدر جذاب و زیباست که اگر حقیقتش برای هر انسانی تبیین شود عاشقش می‌شود. دینی که مبتنی بر آزادی، انتخاب آگاهانه، بصیرت و دانایی است. کدام عقل سالمی جذب چنین دینی نمی‌شود. ما اگر خشونت هم در دین داریم خشونت بر اساس کینه و لجبازی و کشورگشایی نیست. این خشونت حکم خشونت یک پزشک را دارد که در حال قطع یک عضو فاسد از بدن است. این جهاد بر اساس تقوا و انسانیت است. اگر بر اساس تقوا نباشد جهاد مقدس نیست. آنجایی که خدا می‌فرماید استقامت کن منظور جهاد علیه ظالم است نه کافر مظلوم. اموال و نوامیس غیرمسلمانان برای مسلمانان محترم است و کسی حق تعرض به آن را ندارد. دین اسلام اجازه نمی‌دهد اموال یک غیرمسلمان آسیب ببیند یا امنیتش خدشه بردارد بلکه خشونت علیه ظالم است. با خود ظالم هم بد نیستیم بلکه با ظلمش بد هستیم. اگر ظالم دست از ظلمش بردارد با او کاری نداریم. با ظالم بد نیستیم با فعل و عملش بد هستیم. کسی که فعل بد انجام می‌دهد را به کسی تبدیل کن که فعل خوب انجام دهد.
در سالگرد زلزله کرمانشاه قرار داریم و شاهد تلاش گسترده بسیجیان برای کمک به مردم آسیب‌دیده بودیم. بسیج در مناطق محروم تا چه اندازه حضور دارد و در مواقع بحرانی تا چه حد می‌توان به توانایی‌های بسیج اعتماد کرد؟
بسیج تکیه‌گاه قابل اعتمادی بوده و هست و خواهد بود. کجا در کشور مشکلی عمومی یا بحرانی چالش‌برانگیز پیش آمده و بسیج محور نبوده است. همه جا بسیج محور و پای کار بوده است. به تعبیر مقام معظم رهبری بسیجی جوانِ مؤمنِ انقلابی پای کار، عازم و جازم است که وارد میدان می‌شود و بدون توقع خدمت و جهاد می‌کند و در حوادث غیرمترقبه مختلف حضوری فعال دارد. در آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو آن آتش‌نشانان بسیجی بودند و روحیه بسیجی و فداکاری داشتند. تفکر بسیجی اجازه بی‌تفاوتی و سکوت و بی‌اعتنایی به مسائل اجتماعی را نمی‌دهد. اگر سیستم به میدان دعوت نکند بسیجی بر اساس راهبرد آتش به اختیار خودش وارد میدان می‌شود.
با توجه به مشکلات اقتصادی که اکنون جامعه با آن دست به گریبان است، آیا بسیج می‌تواند از ظرفیت‌هایش در این عرصه استفاده کند؟
بهترین سازمان و نهادی که دستورات مقام معظم رهبری در رابطه با اقتصاد مقاومتی را پیاده کرده بسیج است. در موضوع محرومیت‌زدایی بسیج وارد میدان شده و نزدیک به ۱۰ هزار گروه جهادی در حال کار کردن هستند. در موضوع آسیب‌های اجتماعی مثل مبارزه با اعتیاد، طلاق، بزهکاری و ناهنجاری‌های اجتماعی فعال است. موضوع چهارم بسیج برای کمک به دولت مبارزه با مفاسد اقتصادی در کشور است. سپاه و بسیجی در این زمینه خیلی تلاش کردند. سپاه برخی مسئولان را که نقش مخرب داشتند معرفی کرد. در بعد چهارم ما با عوامل نفوذی دشمن مبارزه می‌کنیم و آن‌ها را کشف و دستگیر کرده‌ایم و دیگر آنکه بسیجیان با احتکار مبارزه کرده‌اند. بسیجیان هزاران تن کالای احتکار شده را کشف کرده‌اند. کالا‌های زیادی که در انبار‌ها احتکار شده بود توسط بسیج کشف شد. بسیج و سپاه در این زمینه‌ها فعال هستند و با فساد اقتصادی در کشور مبارزه می‌کنند. ما امروز با دولت همکاری خوبی داریم. در قرارگاه اقتصاد مقاومتی و قرارگاه آسیب‌های اجتماعی حضور داریم. رهبر انقلاب نیز در آخرین جلسه آسیب‌های اجتماعی از سپاه و بسیج تقدیر کردند.
دشمن با استفاده از بحث‌های جناحی می‌خواهد مردم را مقابل هم قرار دهد. بسیج که فراجناحی است و وابستگی جناحی ندارد، از چه روش‌هایی می‌تواند نقش متحد کننده خود را حفظ کند؟
کسانی که بسیج را دوست داشته باشند اگر بسیج را برای یک جناح و فکر مورد استفاده قرار دهند به بسیج خیانت کرده‌اند. بسیج یعنی همه مردم و مردم سلیقه و گرایش مختلفی دارند. ما نمی‌توانیم برای مردم خط‌کش بگذاریم و جدایشان کنیم. جمله رهبری مبنی بر «جذب حداکثری و دفع حداقلی» برای بسیج یک راهبرد روشن است. مقام معظم رهبری در تبیین فرهنگ و تفکر بسیج می‌فرمایند: «بسیج سیاسی است، اما سیاست‌زده، سیاسی‌کار و جناحی نیست. بسیج مجاهد است، اما بی‌انضباط و افراطی نیست، عمیقاً متدین و متعبد است، اما متحجر و خرافی نیست، بابصیرت است، اما از خودراضی نیست، اهل جذب حداکثری است، اما غیور است و درباره اصول تسامح نمی‌کند، طرفدار علم است، اما علم‌زده نیست، اخلاق اسلامی دارد، اما این اخلاقش ریاکاری نیست، در آباد کردن دنیا فعال است، اما خود اهل دنیا نیست.» در این بیانات حدود ۱۰ باید و نباید برای بسیج آمده که اگر این‌ها را مبنا قرار دهیم مشکلی پیش نخواهد آمد. وقتی در کشور افرادی در عرصه انتخابات شرکت می‌کنند و سیستم‌های نظارتی آن‌ها را تأیید می‌کنند یعنی برآمده از سیستم درون نظام هستند. قرار نیست بسیج کار شورای نگهبان، وزارت کشور و نهاد‌های نظارتی و حراستی و قضایی را انجام دهد. ما بسیج هستیم و باید از تمام ظرفیت‌های مردمی برای پیشرفت و آبادانی کشور استفاده کنیم. ریل بسیج اجتماعی و خدماتی است تا سیاسی. ما باید تلاش‌های اجتماعی، فرهنگی و علمی داشته باشیم. در مسائل سیاسی محور و خط قرمز بسیج ولایت است. هر فرد و هر جناحی که به رهبری نزدیک‌تر باشد ما هم به آن جناح و فرد علاقه‌مان بیشتر است. بسیج جناحی نیست و ولایت را در نظر می‌گیرد. هر کسی از رهبری دورتر است ما هم از او دورتریم هر کسی به رهبری نزدیک‌تر است ما هم به او نزدیک‌تریم. محور ما جناح و افراد نیستند. بسیج با محور ولایت به افراد، شخصیت‌ها و جریانات سیاسی نگاه می‌کند. حب و بغضش ولایی است. نباید از بسیج توقع داشت با جریانی که با ولایت مخالفت و دشمنی می‌کند به آن جریان محبت کنیم چراکه با کارکرد و فلسفه وجودی بسیجی سازگاری ندارد. مقام معظم رهبری می‌فرمایند عرض و طول بسیج، عرض و طول کشور است. بسیجیان باید در هر عرصه‌ای در کشور حضور داشته باشند. بسیجی یعنی مردم عاشق انقلاب و ایران. تفکر رهبری این است که هر کسی که عاشق انقلاب و اسلام و ایران است بسیجی است، حتی اگر مسلمان نباشد. ما بسیجی غیرمسلمان هم داریم. بسیج به یک مذهب و دین اختصاص ندارد. محور بسیجی بودن دو چیز است: یکی انقلاب، یکی ایران.
به نظر شما چه ضرورت‌هایی باعث شد حضرت امام در همان اولین ماه‌های پیروزی انقلاب اسلامی فرمان تشکیل بسیج مستضعفین را صادر کنند؟
حضرت امام سال ۱۳۵۸ دستور تأسیس بسیج مستضعفین را صادر کردند ولی در حقیقت تفکر تشکیل بسیج در ذهن ایشان به سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی برمی‌گردد. امام، زمان استقرار در نجف به دنبال یک تشکل، مجموعه یا شبکه‌ای بودند که آن شبکه مجری فرامین و دستورات و منویات ایشان در ایران باشد. بعد‌ها در یک جلسه‌ای امام نزد نزدیکانشان در سال ۵۰ یا ۵۱ می‌گویند که ما باید به فکر تشکیل بسیج باشیم. یعنی این در ذهن امام بوده و منتظر زمان و فرصت و آمادگی‌های لازم بوده که آن را اعلام کنند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در پنجم آذرماه ۱۳۵۸ امام تشکیل بسیج مستضعفین را اعلام می‌کنند. بسیج قبل از شروع جنگ تأسیس می‌شود که نشان می‌دهد یک تشکل نظامی نیست بلکه یک تشکل ولایی است که در مسیر تحقق مطالبات ولایت حرکت می‌کند. حالا مطالبات ولایت عرصه فرهنگی، اقتصادی، علمی و پژوهشی دارد عرصه امنیتی و دفاعی هم دارد. بر همین اساس مقام معظم رهبری در همین سال‌های اخیر فرمودند که هویت بسیج، نظامی‌گری نیست و نباید بسیج را به عنوان یک تشکل نظامی به جامعه معرفی کنیم. ایشان فرمودند: جمع کثیری از مردم در اقشار مختلف هستند که روحیه نظامی ندارند، اما دوست دارند به کشور و انقلاب خدمت کنند و در برابر دشمن تلاش مبتکرانه داشته باشند. این‌ها هم بسیجی هستند. بر همین اساس در سال‌های اخیر سازمان اقشاری بسیج تقویت شد. ما در زمان امام دو قشر بسیج یعنی سازمان بسیج دانشجویی و سازمان بسیج طلاب و روحانیون را داشتیم ولی بعد از جنگ و بعد از رحلت امام و در طول رهبری حضرت آقا به ۲۲ قشر افزایش یافت. بسیج الان در همه اقشار مؤثر در جامعه حضور تشکیلاتی دارد و این حضور تشکیلاتی، حضور امنیتی، دفاعی یا اطلاعاتی نیست بلکه حضور قشری و تخصصی است.
ذهنیت نظامی همچنان در ذهن مردم پررنگ‌تر است. چه برنامه‌هایی برای برطرف کردن این ذهنیت و نشان دادن جنبه‌های دیگر بسیج دارید؟
قبول دارم که بعد از دفاع مقدس نتوانستیم آن جامعیت بسیج را به مردم معرفی کنیم و این یک نقص و عیب است. این یک نقص برای بخش رسانه‌ای سازمان بسیج است که نتوانسته جنبه‌های دیگر را به خوبی معرفی کند. شاید یک دلیلش اوضاع و احوال انقلاب باشد. چون بعد از دفاع مقدس کشور ما در یک حالت صلح پایدار همیشگی نبوده و همیشه در معرض تهدید نظامی قرار داشته به همین خاطر نیرو‌های بسیجی در رابطه با مقابله با تهدید همیشه یک حضور فعال داشته‌اند. اینطور نبوده که بعد از دفاع مقدس پرونده جنگ بسته شده باشد و ما دائماً در معرض تهدید بوده‌ایم.
من خودم ماهی به چند قشر بسیج سر می‌زنم و جلسات چندساعته تخصصی برگزار می‌شود. انصافاً تلاش گسترده‌ای صورت می‌گیرد ولی جامعه بی‌خبر است. مثلاً بسیج مهندسین کشاورزی طرح‌های خلاقانه‌ای برای نجات کشاورزی دارد و کار می‌کنند. بخش رسانه‌ای بسیج باید فعال‌تر شود و بسیج را آنطوری که رهبری به تصویر کشیده معرفی کند.
آوردن واژه مستضعفین به اول نام بسیج، این موضوع را به ذهن تداعی می‌کند که بسیج تنها مختص جوانان ایرانی نیست و دایره شمول جهانی دارد؛ آیا اکنون بسیج توانسته است الگویی برای سایر ملت‌ها باشد؟
امام یک عالم قرآنی بود. یعنی قبل از اینکه عارف باشد، فیلسوف، فقیه و مبارز باشد، یک عالم قرآنی بود و قرآن را کتاب انقلاب می‌دانستند. می‌فرمودند: قرآن کتاب انقلاب اسلامی است. در حقیقت قانون اساسی مبتنی بر قرآن و عترت نوشته شده است. قرآن مجید تلاشی که در عرصه مسائل اجتماعی و سیاسی مطرح می‌کند یک تلاش مجاهدانه در برابر ظالمان و ستمگران است نه در برابر کافران و مخالفان. هرچند ما در برابر کافران و مخالفان هم یک وظایفی داریم که باید آن مسئولیت‌ها را انجام دهیم. تشکیل یک جبهه انقلابی بر اساس آیات قرآن باید علیه ظالمان در حمایت از مظلومان شکل بگیرد. یعنی چالش ما چالش ظالم و مظلوم است. جنگ ما هم جنگ در برابر ظلم است. انقلاب ما حامی مظلومین و مستضعفین بود و این مستضعفین از قرآن گرفته شده است. یعنی این مستضعفین بیش از ۹۰ درصد مردم دنیا را تشکیل داده‌اند و ببینید امام چه جبهه‌ای را در برابر نظام استکباری باز کرد. چون نقطه مقابل مستضعف، مستکبر است. حضرت امام وجه ایجابی و حضرت آقا وجه سلبی را پیاده کردند. اگر به ادبیات رهبر انقلاب دقت کنید از استکبار و مستکبر بیشتر صحبت می‌کنند و حضرت امام در ادبیاتشان بیشتر از مستضعفین مطلب وجود دارد. این یک وجه سلبی و یک وجه ایجابی است. یعنی درگیری مستکبر و مستضعف، نه درگیری مسلمان و یهودی، نه درگیری شیعه و سنی، نه درگیری عرب و عجم. یعنی نه درگیری دینی داریم نه جغرافیایی و... این‌ها همه باطل و نقشه دشمن است. سلیقه‌ها و دیدگاه‌ها متفاوت است و خدا هم نخواسته که انسان‌ها یک جور فکر نکنند. آنچه خدا به آن راضی نمی‌شود ظلم ظالم مقابل مظلومان است و سکوت در برابر ظلم ظالم گناه کبیره، خیانت و حتی خروج از دین تلقی می‌شود. امام محور تلاش‌های خودشان را بر اساس مستضعفین و نیاز‌های مستضعفین برنامه‌ریزی کردند. مقام معظم رهبری هم مبنای کلام و برنامه‌های خودشان را متوجه مستکبرین کردند که هر دو مکمل هم هستند.
ما هم به مستضعفین توجه می‌کنیم هم به مستکبرین. توجه به مستضعفین بر اساس محبت و عاطفه و نیکی است و توجه به مستکبرین بر اساس اشداء علی الکفار است تا مانع نفوذشان شویم تا شیوه‌ها و روش‌هایشان مؤثر واقع نشود. اگر امام از کلمه مستضعفین استفاده کردند همان چالش نهایی آخر‌الزمانی را مدنظر قرار دادند. ما حدود ۳۰۰ روایت داریم که در دوران حضرت حجت (عج) زمانی که ایشان می‌آیند علیه ظلم قیام می‌کنند، ظالم را نابود می‌کنند و مظلوم را نجات می‌دهند و عدالت را پیاده می‌کنند. یعنی اصلاً بحث دین و مذهب وجود ندارد؛ لذا نهضت جهانی حضرت حجت (عج) نهضتی فرامذهبی و فرادینی است. یعنی همه مستضعفین و مظلومین عالم به امام پناه می‌آورند و او را ملجأ و پناه خود می‌دانند. همچنان که الان ما در خیلی جا‌های دنیا داریم که مسلمان نیستند ولی مقام معظم رهبری را دوست دارند. برای مثال در لبنان سیدحسن نصرالله یک عالم شیعی است که بین مسیحی‌ها و غیرمسلمانان هم محبوبیت دارد. همه می‌دانند که او یک عالم شیعی است و بدون اینکه دست از مکتبش بردارد جوری عمل کرده که فرق و مذهب مختلف به او روی بیاورند.
تجربه الحشدالشعبی در عراق هم تجربه خوبی است و در زمان پیاده‌روی اربعین این محبوبیت بسیج مردمی ایران و عراق را به خوبی نشان می‌دهد؟
بله. امام حسین (ع) یک امام فرادینی است. در اربعین از ادیان دیگر برای پیاده‌روی می‌آیند و این پیاده‌روی فراملی و فرادینی است. امام‌حسین (ع) محور مبارزه با ظالم شده است. حالا ظالم هر کسی می‌خواهد باشد. ما با ظالم مخالفیم. این را امام علی (ع) هم می‌فرمایند. ما الان از مردم یمن و فلسطین برای مظلومیتشان دفاع می‌کنیم. این را استکبار نمی‌پذیرد. این یک ایده جدید در دنیاست که باعث وحدت و مقاومت می‌شود. این ایده جهانی را امام بر اساس آیات قرآن و تعالیم اهل بیت (ع) مطرح کردند که یک مسلمان شیعی هرکجا باید برای دفاع از مظلوم تلاش کند. شیعه در طول تاریخ با این رویکرد شناخته شده است. نماد شیعه مبارزه با ظلم است به خاطر همین همه امامان شیعه را شهید کرده‌اند.
امروز جنگ رسانه‌ای شدیدی در دنیا حاکم است و چطور می‌توان این سد رسانه‌ای را شکست و این پیام را به گوش مردم کشور‌های دیگر رساند؟
این قدرت رسانه را می‌رساند که یک دیوار دیده نشده بین گوش‌ها و صدا‌ها ایجاد کرده تا صدای حق به گوش و دل‌های تشنه نرسد. ما با نگاه دینی که موضوع را بررسی می‌کنیم می‌بینیم گاهی اوقات به شوکی احتیاج است تا دیوار را فرو بریزد. خیلی از شهادت‌ها اینطور است. مثلاً شهید حججی چنین تأثیری را ایجاد کرد. در دوران گذشته شهید بهشتی چنین ظرفیتی را به وجود آورد. شهادت ایشان خیلی‌ها را بیدار کرد. شاید اتفاقات این‌چنینی باید در عالم بیفتد تا یکسری حقایق معلوم شود. قتل خبرنگار و منتقد عربستانی هم چنین حالتی را داشت و عمق خباثت و پلیدی رژیم آل سعود را رو کرد. چیزی را که سال‌ها کتمان می‌کردند برملا شد و رسوایشان کرد. نمی‌توانند از زیر بار این جنایت فرار کنند. مقام معظم رهبری فرمودند: رسانه‌ها توان جابه‌جایی جلاد و شهید، خوب و بد و حق و باطل را دارند. در این عرصه خیلی باید زحمت کشید و باید از نسل جوان باانگیزه بیشتر بهره برد.
به نظر می‌رسد با اتفاقاتی که در جهان در حال رخ دادن است، مردم دیگر کشور‌ها آمادگی بیشتری برای شنیدن پیام انقلاب داشته باشند؟
باید گفت: در کشور خودمان انقلاب مظلوم است و این نشان می‌دهد خوب کار نکرده‌ایم. علما و انقلابیون و همه ما در این وضعیت مقصریم و باید جبران کنیم و نباید دنبال مقصر بیرونی بگردیم. بنده به عنوان طلبه می‌گویم دین اسلام آنقدر جذاب و زیباست که اگر حقیقتش برای هر انسانی تبیین شود عاشقش می‌شود. دینی که مبتنی بر آزادی، انتخاب آگاهانه، بصیرت و دانایی است. کدام عقل سالمی جذب چنین دینی نمی‌شود. ما اگر خشونت هم در دین داریم خشونت بر اساس کینه و لجبازی و کشورگشایی نیست. این خشونت حکم خشونت یک پزشک را دارد که در حال قطع یک عضو فاسد از بدن است. این جهاد بر اساس تقوا و انسانیت است. اگر بر اساس تقوا نباشد جهاد مقدس نیست. آنجایی که خدا می‌فرماید استقامت کن منظور جهاد علیه ظالم است نه کافر مظلوم. اموال و نوامیس غیرمسلمانان برای مسلمانان محترم است و کسی حق تعرض به آن را ندارد. دین اسلام اجازه نمی‌دهد اموال یک غیرمسلمان آسیب ببیند یا امنیتش خدشه بردارد بلکه خشونت علیه ظالم است. با خود ظالم هم بد نیستیم بلکه با ظلمش بد هستیم. اگر ظالم دست از ظلمش بردارد با او کاری نداریم. با ظالم بد نیستیم با فعل و عملش بد هستیم. کسی که فعل بد انجام می‌دهد را به کسی تبدیل کن که فعل خوب انجام دهد.
در سالگرد زلزله کرمانشاه قرار داریم و شاهد تلاش گسترده بسیجیان برای کمک به مردم آسیب‌دیده بودیم. بسیج در مناطق محروم تا چه اندازه حضور دارد و در مواقع بحرانی تا چه حد می‌توان به توانایی‌های بسیج اعتماد کرد؟
بسیج تکیه‌گاه قابل اعتمادی بوده و هست و خواهد بود. کجا در کشور مشکلی عمومی یا بحرانی چالش‌برانگیز پیش آمده و بسیج محور نبوده است. همه جا بسیج محور و پای کار بوده است. به تعبیر مقام معظم رهبری بسیجی جوانِ مؤمنِ انقلابی پای کار، عازم و جازم است که وارد میدان می‌شود و بدون توقع خدمت و جهاد می‌کند و در حوادث غیرمترقبه مختلف حضوری فعال دارد. در آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو آن آتش‌نشانان بسیجی بودند و روحیه بسیجی و فداکاری داشتند. تفکر بسیجی اجازه بی‌تفاوتی و سکوت و بی‌اعتنایی به مسائل اجتماعی را نمی‌دهد. اگر سیستم به میدان دعوت نکند بسیجی بر اساس راهبرد آتش به اختیار خودش وارد میدان می‌شود.
با توجه به مشکلات اقتصادی که اکنون جامعه با آن دست به گریبان است، آیا بسیج می‌تواند از ظرفیت‌هایش در این عرصه استفاده کند؟
بهترین سازمان و نهادی که دستورات مقام معظم رهبری در رابطه با اقتصاد مقاومتی را پیاده کرده بسیج است. در موضوع محرومیت‌زدایی بسیج وارد میدان شده و نزدیک به ۱۰ هزار گروه جهادی در حال کار کردن هستند. در موضوع آسیب‌های اجتماعی مثل مبارزه با اعتیاد، طلاق، بزهکاری و ناهنجاری‌های اجتماعی فعال است. موضوع چهارم بسیج برای کمک به دولت مبارزه با مفاسد اقتصادی در کشور است. سپاه و بسیجی در این زمینه خیلی تلاش کردند. سپاه برخی مسئولان را که نقش مخرب داشتند معرفی کرد. در بعد چهارم ما با عوامل نفوذی دشمن مبارزه می‌کنیم و آن‌ها را کشف و دستگیر کرده‌ایم و دیگر آنکه بسیجیان با احتکار مبارزه کرده‌اند. بسیجیان هزاران تن کالای احتکار شده را کشف کرده‌اند. کالا‌های زیادی که در انبار‌ها احتکار شده بود توسط بسیج کشف شد. بسیج و سپاه در این زمینه‌ها فعال هستند و با فساد اقتصادی در کشور مبارزه می‌کنند. ما امروز با دولت همکاری خوبی داریم. در قرارگاه اقتصاد مقاومتی و قرارگاه آسیب‌های اجتماعی حضور داریم. رهبر انقلاب نیز در آخرین جلسه آسیب‌های اجتماعی از سپاه و بسیج تقدیر کردند.
دشمن با استفاده از بحث‌های جناحی می‌خواهد مردم را مقابل هم قرار دهد. بسیج که فراجناحی است و وابستگی جناحی ندارد، از چه روش‌هایی می‌تواند نقش متحد کننده خود را حفظ کند؟
کسانی که بسیج را دوست داشته باشند اگر بسیج را برای یک جناح و فکر مورد استفاده قرار دهند به بسیج خیانت کرده‌اند. بسیج یعنی همه مردم و مردم سلیقه و گرایش مختلفی دارند. ما نمی‌توانیم برای مردم خط‌کش بگذاریم و جدایشان کنیم. جمله رهبری مبنی بر «جذب حداکثری و دفع حداقلی» برای بسیج یک راهبرد روشن است. مقام معظم رهبری در تبیین فرهنگ و تفکر بسیج می‌فرمایند: «بسیج سیاسی است، اما سیاست‌زده، سیاسی‌کار و جناحی نیست. بسیج مجاهد است، اما بی‌انضباط و افراطی نیست، عمیقاً متدین و متعبد است، اما متحجر و خرافی نیست، بابصیرت است، اما از خودراضی نیست، اهل جذب حداکثری است، اما غیور است و درباره اصول تسامح نمی‌کند، طرفدار علم است، اما علم‌زده نیست، اخلاق اسلامی دارد، اما این اخلاقش ریاکاری نیست، در آباد کردن دنیا فعال است، اما خود اهل دنیا نیست.» در این بیانات حدود ۱۰ باید و نباید برای بسیج آمده که اگر این‌ها را مبنا قرار دهیم مشکلی پیش نخواهد آمد. وقتی در کشور افرادی در عرصه انتخابات شرکت می‌کنند و سیستم‌های نظارتی آن‌ها را تأیید می‌کنند یعنی برآمده از سیستم درون نظام هستند. قرار نیست بسیج کار شورای نگهبان، وزارت کشور و نهاد‌های نظارتی و حراستی و قضایی را انجام دهد. ما بسیج هستیم و باید از تمام ظرفیت‌های مردمی برای پیشرفت و آبادانی کشور استفاده کنیم. ریل بسیج اجتماعی و خدماتی است تا سیاسی. ما باید تلاش‌های اجتماعی، فرهنگی و علمی داشته باشیم. در مسائل سیاسی محور و خط قرمز بسیج ولایت است. هر فرد و هر جناحی که به رهبری نزدیک‌تر باشد ما هم به آن جناح و فرد علاقه‌مان بیشتر است. بسیج جناحی نیست و ولایت را در نظر می‌گیرد. هر کسی از رهبری دورتر است ما هم از او دورتریم هر کسی به رهبری نزدیک‌تر است ما هم به او نزدیک‌تریم. محور ما جناح و افراد نیستند. بسیج با محور ولایت به افراد، شخصیت‌ها و جریانات سیاسی نگاه می‌کند. حب و بغضش ولایی است. نباید از بسیج توقع داشت با جریانی که با ولایت مخالفت و دشمنی می‌کند به آن جریان محبت کنیم چراکه با کارکرد و فلسفه وجودی بسیجی سازگاری ندارد. مقام معظم رهبری می‌فرمایند عرض و طول بسیج، عرض و طول کشور است. بسیجیان باید در هر عرصه‌ای در کشور حضور داشته باشند. بسیجی یعنی مردم عاشق انقلاب و ایران. تفکر رهبری این است که هر کسی که عاشق انقلاب و اسلام و ایران است بسیجی است، حتی اگر مسلمان نباشد. ما بسیجی غیرمسلمان هم داریم. بسیج به یک مذهب و دین اختصاص ندارد. محور بسیجی بودن دو چیز است: یکی انقلاب، یکی ایران.
