به گزارش خط هشت ، «ما پیروزیم» شعار منتخب امسال ستاد راهیان نور کشور است که از پیروزی‌های ملت ایران در مقاطع و صحنه‌های مختلف نشئت می‌گیرد. راهیان نور از دوران دفاع مقدس آغاز شد و خانواده‌های شهدا و ایثارگران برای بازدید از مناطق جنگی در همان سال‌ها به این مناطق سفر کردند تا ضمن بازدید از مناطق عملیاتی، به رزمندگان روحیه بدهند. در حال حاضر راهیان نور به یکی از بزرگ‌ترین عملیات‌های فرهنگی کشور تبدیل شده است که تأثیر آن در حوزه فرهنگی کشور جای تردید ندارد. از این رو گاهی مورد هجمه دشمنان قرار می‌گیرد و با دستاویز قراردادن اتفاقات راهیان نور سعی در متوقف کردن این عملیات بزرگ فرهنگی در کشور دارند. غافل از اینکه راهیان نور موجب ارتباط مردم با دوران دفاع مقدس می‌شود و اگر بخواهیم مدلی را برای ارتباط عمیق با تاریخ گذشته فراهم کنیم به راهیان نور می‌رسیم.۲۰ اسفند به مناسبت نخستین حضور مقام معظم رهبری در راهیان نور «روز ملی راهیان نور» نامگذاری شده است. از این رو با سردار نادر ادیبی، دبیر ستاد مرکزی راهیان نور کشور به گفتوگو نشسته‌ایم تا از برنامه‌های آتی این حرکت فرهنگی بزرگ بیشتر بدانیم.
چه برنامه‌هایی برای روز ۲۰ اسفند در نظر دارید؟
روز ۲۰ اسفندماه به مناسبت نخستین حضور مقام معظم رهبری در راهیان نور «روز ملی راهیان نور» نامگذاری شده است. از برنامه‌های روز ملی راهیان نور سال جاری، برگزاری همایش ملی با حضور سرلشکر جعفری فرمانده کل سپاه در شهر خرمشهر است. همچنین به همین مناسبت جشنواره‌ای با عنوان رهاورد سرزمین نور به مدت ۹ شب با محوریت تولیدات زائران در اردوگاه شهید باکری برگزار می‌شود. از دیگر اقدامات مهم سال ۹۷ در حوزه راهیان نور تصویب سند ملی راهیان نور است که این سند با اتکا به تجربیات گذشته و برنامه‌های توسعه‌ای راهیان نور پیش‌بینی شده است که در هیئت امنای بنیاد حفظ آثار به تصویب رسید و به دستگاه‌های دولتی و مجموعه نیرو‌های مسلح ابلاغ شد.
با گذشت ۲۰ سال از سفر‌های راهیان نور، زائران خارجی جزئی از این حرکت فرهنگی شده‌اند؛ برای این دسته از زائران چه برنامه‌هایی دارید؟
برای میزبانی هرچه بهتر از زائران خارجی، قرارگاه راهیان نور بین‌الملل به تصویب شورای سیاستگذاری راهیان نور رسید تا کار سازماندهی علاقه‌مندان به حضور در مناطق عملیاتی از سایر کشور‌ها را به نحو احسن انجام دهد و زمینه و بستر لازم را برای افزایش حضور آنان فراهم کند. در حال حاضر هم در غرب و شمال‌غرب و هم در جنوب کشور شاهد حضور زائران خارجی هستیم که با تشکیل قرارگاه مذکور این حضور توسعه خواهد یافت و امسال نیز شاهد حضور کاروان‌هایی از اروپا، امریکا و آسیا در مناطق عملیاتی هستیم.
همچنین از آنجایی که سازمان گردشگری عضو ستاد راهیان نور است و در شورای سیاستگذاری راهیان نور هم نماینده دارد، در حال پیگیری طرح‌هایی هستیم که از ظرفیت سازمان میراث فرهنگی در حوزه توریست‌های خارجی استفاده کنیم تا آنان که به استان‌های مرزی غرب و جنوب می‌روند در یادمان‌های دفاع مقدس هم حضور یابند. همچنین بیش از ۳۵ نقطه از یادمان‌های دفاع مقدس در فهرست میراث فرهنگی ملی کشور ثبت شده است. ما در حوزه موضوعات مربوط به آژانس‌های گردشگری در حال طراحی مدل گردشگری هستیم که بتوانیم از ظرفیت آن‌ها هم استفاده کنیم.
ستاد راهیان نور برای انتقال درست و بدون تحریف تاریخ دفاع مقدس توسط راویان چه تمهیداتی را در نظر گرفته است؟
برای جلو‌گیری از تحریف تاریخ دفاع مقدس سعی می‌کنیم از راوی‌هایی استفاده کنیم که در دفاع مقدس حضور داشته‌اند. در کنار آن‌ها جوان‌ها هم حضور داشته باشند که این حضور برای استمرار روایت درست جنگ در سال‌های آینده بسیار ضروری است. ضمن آنکه برنامه آموزشی برای راویان مبتنی بر حقایق تاریخی دفاع مقدس توسط کمیته‌های کارشناسی در ستاد طرح‌ریزی شده و آموزش‌ها بر اساس موضوعات دفاع مقدس صورت می‌گیرد. فرماندهان دفاع مقدس به عنوان استاد راوی در مراکز آموزشی ما، روایتگری صحیح را به جوانان آموزش می‌دهند. نظارت‌های مستمر را هم برای این موضوع پیش‌بینی کرده‌ایم که این نظارت‌ها به کاهش تحریف در حوزه روایت دفاع مقدس منجر شده است. بر اساس ارزیابی‌هایی که از نحوه روایت تاکنون صورت گرفته، کمترین میزان انحراف را در بیان وقایع تاریخی داشتیم که این موضوعات استمرار خواهند داشت. حضور فرماندهان جنگ‌دیده در بین راویان و اساتید روایتگری و نقل تجربیات و خاطرات شخصی در عملیات و مناطق عملیاتی به غنی‌سازی روایتگری کمک قابل توجهی می‌کند.
راهیان نور دریایی علاقه‌مندان زیادی در بین زائران دارد، اما انگار هنوز آنطور که باید راه نیفتاده است؟
مدتی است که قرارگاه راهیان نور دریایی به مدد فرمانده نیروی دریایی سپاه و همکاری ارتش جمهوری اسلامی راه‌اندازی شده است که سازماندهی این امر را برعهده دارند و برنامه‌هایی را برای راهیان نور دریایی تدوین کرده‌اند. در حال حاضر تلاش می‌کنیم با توجه به مقدوراتی که در حوزه حمل و نقل دریایی در استان‌های هرمزگان وجود دارد زمینه‌ای را فراهم کنیم تا مردم و علاقه‌مندان بتوانند از یادمان‌های دفاع مقدس در آن مناطق بازدید کنند، اما حمل و نقل دریایی با حمل و نقل جاده‌ای و زمینی کاملاً متفاوت است. نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که ما در عرصه دریایی مثل مناطق عملیاتی جاده‌ای توسعه حضور زائران را شاهد باشیم، اما در حال حاضر با توجه به مقدورات و امکانات زمینه پیشرفت مناسب وجود دارد. در سفری که من اخیراً به استان بوشهر داشتم، شاهد حضور مردم و اقشار تخصصی و اهل علم در مناطق عملیاتی دریایی بودم. زائران در این سفر‌ها علاوه بر بازدید از جاذبه‌های دفاع مقدس، شاهد توانمندی‌های نظامی و فنی جمهوری اسلامی ایران خواهند بود.
امسال در راهیان نور شاهد افتتاح یادمان شهید بهشتی در قصرشیرین، یادمان شهدای دارلک در آذربایجان غربی و یادمان عملیات والفجر یک در منطقه فکه و یادمان شیخ صله در منطقه ثلاث باباجانی هستیم. این یادمان‌ها بر چه اساسی شناسایی و راه‌اندازی می‌شوند؟
در ستاد راهیان نور سعی‌مان این است که با مطالعات جامع و تحقیق و پژوهش تصویر کاملی از دفاع مقدس به مردم ارائه بدهیم. زیرساخت‌های مناسبی هم برای استفاده از فرهنگ دفاع مقدس و همچنین تصویرسازی از دفاع مقدس وجود دارد. این یادمان‌ها و جانمایی‌ها باعث می‌شود مردم با همه عملیات‌ها آشنایی پیدا کنند و به یک جامعیتی در همه حوزه‌های دفاع مقدس دست پیدا کنند.
گاهی حوادث جاده‌ای در راهیان نور باعث می‌شود که رسانه‌های معاند این حرکت عظیم فرهنگی را زیر سؤال ببرند. چه راهکاری برای مقابله با این هجمه‌ها در نظر دارید؟
تلاش همه دست‌اندرکاران در دولت، ستاد، قرارگاه‌های راهیان نور و متولیان حوزه اعزام که بیشترین حجم اعزام هم بر عهده سپاه و سازمان بسیج است، این بوده که ما سفری امن را برای زائران راهیان نور فراهم نماییم که کاهش حداکثری سوانح را در راهیان نور شاهد باشیم. البته باید گفت که به میزان سفر‌های راهیان نور ما کمترین حادثه را در مناطق عملیاتی داشته‌ایم و نقاط حادثه‌خیز راهیان نور توسط وزارت راه و شهر‌سازی رفع شده و محدودیت‌های تردد در برخی از جاده‌های حادثه‌خیز و پرخطر به کاروان‌های راهیان نور اعلام شده است. درضمن بیش از ۶۰ هزار مدیر کاروان با کاروان‌های دانش‌آموزی، دانشجویی و کاروان‌های سازماندهی شده همراه هستند. علاوه بر حضور این عزیزان هر کاروان دارای مدیر فنی است. یکی از ویژگی‌های شرکت جوان سیر ایثار که متولی اصلی اعزام راهیان نور است، این است که خودرو‌های شرکت را از نظر فنی کنترل می‌کند و خودرو‌های استاندارد را برای سفر ایمن در اختیار ستاد راهیان نور قرار می‌دهد. ایمنی و امنیت کامل کاروان‌های راهیان نور فراهم شده است. تا آنجا که راهیان نور یک الگوی سفر ایمن را طراحی کرده است که می‌توانند بخش‌های دیگر از آن بهره بگیرند.
بر اساس آمار دقیق سفر‌های راهیان نور از کم‌حادثه‌ترین سفر‌های کشور است، اما دشمنان سعی در برجسته‌سازی حوادث در این اردو‌ها دارند و برخی از بزرگنمایی‌ها در این حوزه به این خاطر است که دشمنان ما به نقش و تأثیر قابل توجه راهیان نور بر مردم و نسل جوان پی برده‌اند، اما همه تلاش ما بر این است که زائر راهیان نور یک سفر بی‌دغدغه داشته باشد. همه زائران راهیان نور چه زائران مردمی و چه زائرانی که از طریق سازمان‌ها و ارگان‌های مربوطه اعزام می‌شوند تحت پوشش بیمه هستند. پوشش بیمه‌ای راهیان نور پوشش چندگانه‌ای است. یک کنسرسیومی از بیمه توسط وزارت اقتصاد و دارایی با ستاد صورت گرفت که همه زائرین راهیان نور بیمه می‌شوند. برای اقدامات درمانی زائران نیز در طی مسیر با تمامی دست‌اندرکاران بیمارستانی هماهنگی‌های لازم انجام گرفته است.
بخش عمده‌ای از توجه در بحث راهیان نور به سمت جنوب کشور معطوف است. چه بستر‌هایی را برای ایجاد توازن در اعزام زائر به راهیان نور غرب فراهم کردید؟
در کمتر از چهار سال گذشته احیای یادمان‌های دفاع مقدس در مناطق عملیاتی غرب و شمال غرب بستر مناسبی را برای حضور مردم فراهم کرده است. البته یادمان‌های دفاع مقدس در این مناطق زیرساخت‌های خوبی نداشتند که در حال پیگیری هستیم ان‌شاء‌الله در سال ۹۸ بتوانیم زیرساخت‌ها را افزایش دهیم. همچنین مراکز اسکان مناسبی در حال حاضر در غرب و شمال غرب وجود دارد که در حال توسعه آن مراکز هستیم. با این وجود در غرب و شمال غرب شاهد حضور خوب مردم با وجود فاصله زیاد بین یادمان‌ها بودیم. در سال جاری شاهد حضور بیش از ۲ میلیون نفر در چهار استان غرب کشور بودیم که قطعاً با توسعه زیرساخت‌های عمرانی و فرهنگی شاهد ارتباط بیشتر و عمیق‌تر مردم بومی منطقه با زائران راهیان نور خواهیم بود. به‌ویژه ارتباط زائران با مردمان اهل سنت از برکات این سفر‌ها بوده است.
با رسیدن به سالگرد ۴۰ سالگی انقلاب امام خامنه‌ای بیانیه مهم و تاریخی گام دوم انقلاب اسلامی را به ملت و جوانان ارائه کردند. راهیان نور می‌تواند در بحث تمدن‌سازی که در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی مد نظر قرار گرفته پیش‌قدم باشد؟
همانطور که اشاره کردید بیانیه آقا در گام دوم انقلاب اسلامی یکی از روشن‌ترین مسیر‌هایی بود که برای مدیران و مسئولان و متولیان و همچنین جوانان ترسیم شد. ما به عنوان ستاد مرکزی راهیان نور قطعاً نقشه راه مناسبی را در راستای بیانیه رهبری در گام دوم انقلاب خواهیم داشت. راهیان نور در راستای بیانیه رهبری در بحث سبک زندگی و تمدن‌سازی گام‌های مثبتی را در سال آینده برمی‌دارد و راه روشنی را در پیش گرفته است که امیدواریم خودمان را با این نقشه راه تنظیم کنیم و کارشناسان این امر در حال تدوین این مسئله در بین راهیان نور هستند که امیدوارم تلاش ما نتیجه مثبتی در پی داشته باشد.
در حال حاضر طرحی به عنوان سبک زندگی رزمندگی داریم که در آن به چند بخش توجه کرده‌ایم؛ یکی اینکه اپلیکیشنی در سال‌های گذشته در ستاد معرفی شده است به نام ملک آسمان که علاقه‌مندان می‌توانند از آن بهره ببرند. مکتوبات و جزوات کوچکی هم با محتوای سبک زندگی تقدیم زائران خواهد شد.
قرارگاه راهیان نور بسیج و سپاه در هور و شط علی برنامه‌ای به عنوان زندگی به سبک رزمندگی اجرا می‌نمایند که با استقبال مردمی مواجه شده است. همچنین سعی شده است که در برخی از یادمان‌های دفاع مقدس مثل یادمان شهدای والفجر یک زندگی زمان جنگ رزمنده‌ها با طراحی سازه‌ها به نمایش دربیاید و زندگی آن دوران را تداعی کند که مردم بدانند رزمنده‌ها چطور زندگی می‌کردند. ترویج سبک زندگی از اهداف راهیان نور است.
برای حضور گسترده‌تر کودکان و نوجوانان در مناطق عملیاتی چه برنامه‌هایی را دارید؟
در چند سال گذشته برنامه‌ای به نام «سنگر آسمانی» در راهیان نور اجرایی می‌شود که بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. امسال در پنج یادمان دفاع مقدس برنامه‌هایی مختص کودکان و نوجوان خواهند داشت که خانواده‌ها می‌توانند فرزندانشان را به مسئولان این یادمان‌ها تحویل بدهند و خودشان با فراغ بال به بازدید از مناطق بروند. در این پنج یادمان برنامه‌های تربیتی و دینی مناسبی برای کودکان برنامه‌ریزی شده است. از اقدامات دیگر حوزه کودکان و نوجوانان در غرب و شمال غرب کشور طرح «مدل فصل رویش» است که اجرایی می‌شود. در این طرح چند هزار نوجوان در استان‌های کردستان و آذربایجان غربی در کنار دریاچه زریوار، مریوان، یادواره شهدای گمنام و مهاباد اردو‌های دو روزه برگزار می‌کنند که مورد استقبال خانواده‌ها قرار گرفته است.
بازخورد‌هایی از حضور نوجوانان و جوانان در مناطق عملیاتی دارید؟
بله؛ با توجه به بررسی و آمار و اطلاعاتی که به دست ما می‌رسد بازخورد‌های خوبی را مشاهده کرده‌ایم. تغییر در رفتار دینی جوانان کاملاً مشهود بوده است. خودشان به این نکته اذعان کرده‌اند که ما تا قبل از حضور در این مناطق حوادث و اتفاقات جنگ را نمی‌شناختیم و آنقدر مطلع نبودیم که کشور در سال‌های گذشته دچار چه تلاطم‌هایی بوده است که رزمندگان دلاور با حضورشان توانستند این تلاطم‌ها را آرام کنند و با نثار خونشان اجازه ندهند که وجبی از خاک کشور به دست دشمن بیفتد. همین تأثیر بر نسل سوم و چهارم انقلاب است که دشمنان هر از چند گاهی راهیان نور را مورد حمله و هجمه قرار می‌دهند تا مانع برگزاری بزرگ‌ترین عملیات فرهنگی در کشور شوند.
پیک کاری راهیان نور چه زمان‌هایی است؟
ایام اوج راهیان نور در خوزستان از اوایل اسفندماه شروع می‌شود که در حال حاضر هم همچنان یک سطح افزایشی به مناسبت نزدیکی به ایام عید را به دنبال دارد. اما از ۲۰ اسفندماه به بعد حضور حداکثری خانواده را در مناطق عملیاتی تا ۱۵ فروردین ماه سال آتی شاهد هستیم که ما شاهد رشد سالانه ۱۰ درصدی راهیان نور هستیم و بر این اساس سال گذشته بیش از ۶ میلیون نفر در مناطق عملیاتی حضور یافتند.
در صحبت‌هایتان به مهندسی جنگ و جهادگران در دوران دفاع مقدس اشاره کردید که لازم است این بخش از دفاع مقدس به بازدیدکنندگان بیشتر معرفی شود. ابزارتان برای معرفی زحمات این عزیزان چیست؟
مهندسی جنگ از مهم‌ترین ارکان دفاع مقدس بود که باعث خلق پیروزی و پشتیبانی از رزمنده‌ها و یگان‌های عملیاتی در دفاع مقدس و استمرار عملیات‌ها در زمان جنگ شد. ما در مناطق مجنون و برخی از مناطق عملیاتی کشور شاهد اقدامات عملیاتی و مهندسی آن‌ها بودیم. قرارگاه راهیان نور جهاد این رسالت را بر عهده دارد و در مناطق عملیاتی مدیریت جهاد مهندسی را در دفاع مقدس برای مردم بازگو می‌کند؛ چراکه نباید آن خلاقیت‌ها از یاد رفته و فراموش شود. مردم باید بدانند که رزمندگان ما در عملیات والفجر ۸ در چه شرایطی پل بعثت را روی اروند خروشان طراحی و احداث کردند. هیچ کسی نمی‌توانست آن را پیش‌بینی کند. خوشبختانه به همت برادران عزیز در قرارگاه راهیان نور جهاد قسمتی از این پل در یادمان شهدای والفجر ۸ در روز‌های گذشته بازسازی شده است که راویان جهاد هم خودشان در محل حضور دارند و می‌توانند برای مردم از روند راه‌اندازی این پل در آن شرایط دشوار صحبت کنند. از دیگر اقدامات مهم جهادگران مربوط به زمانی بود که به محض تصرف منطقه‌ای توسط نیرو‌های خودی جهادگران اقدام به تأسیس سنگر‌ها و خاکریز‌ها و جاده‌ها می‌کردند. در حال حاضر قرارگاه راهیان نور جهاد، با دایر کردن نمایشگاه‌ها، بازآرایی و بازآفرینی یادمان‌ها به سبک دفاع مقدس در حال معرفی و شناساندن این اقدام‌ها و فعالیت‌ها در راهیان نور هستند که به اعتقاد من مجموعه کار جهاد باید برجسته‌تر از آن چیزی که امروز در راهیان نور شاهد آن هستیم، به نمایش دربیاید.
به گزارش خط هشت ، «ما پیروزیم» شعار منتخب امسال ستاد راهیان نور کشور است که از پیروزی‌های ملت ایران در مقاطع و صحنه‌های مختلف نشئت می‌گیرد. راهیان نور از دوران دفاع مقدس آغاز شد و خانواده‌های شهدا و ایثارگران برای بازدید از مناطق جنگی در همان سال‌ها به این مناطق سفر کردند تا ضمن بازدید از مناطق عملیاتی، به رزمندگان روحیه بدهند. در حال حاضر راهیان نور به یکی از بزرگ‌ترین عملیات‌های فرهنگی کشور تبدیل شده است که تأثیر آن در حوزه فرهنگی کشور جای تردید ندارد. از این رو گاهی مورد هجمه دشمنان قرار می‌گیرد و با دستاویز قراردادن اتفاقات راهیان نور سعی در متوقف کردن این عملیات بزرگ فرهنگی در کشور دارند. غافل از اینکه راهیان نور موجب ارتباط مردم با دوران دفاع مقدس می‌شود و اگر بخواهیم مدلی را برای ارتباط عمیق با تاریخ گذشته فراهم کنیم به راهیان نور می‌رسیم.۲۰ اسفند به مناسبت نخستین حضور مقام معظم رهبری در راهیان نور «روز ملی راهیان نور» نامگذاری شده است. از این رو با سردار نادر ادیبی، دبیر ستاد مرکزی راهیان نور کشور به گفتوگو نشسته‌ایم تا از برنامه‌های آتی این حرکت فرهنگی بزرگ بیشتر بدانیم.
چه برنامه‌هایی برای روز ۲۰ اسفند در نظر دارید؟
روز ۲۰ اسفندماه به مناسبت نخستین حضور مقام معظم رهبری در راهیان نور «روز ملی راهیان نور» نامگذاری شده است. از برنامه‌های روز ملی راهیان نور سال جاری، برگزاری همایش ملی با حضور سرلشکر جعفری فرمانده کل سپاه در شهر خرمشهر است. همچنین به همین مناسبت جشنواره‌ای با عنوان رهاورد سرزمین نور به مدت ۹ شب با محوریت تولیدات زائران در اردوگاه شهید باکری برگزار می‌شود. از دیگر اقدامات مهم سال ۹۷ در حوزه راهیان نور تصویب سند ملی راهیان نور است که این سند با اتکا به تجربیات گذشته و برنامه‌های توسعه‌ای راهیان نور پیش‌بینی شده است که در هیئت امنای بنیاد حفظ آثار به تصویب رسید و به دستگاه‌های دولتی و مجموعه نیرو‌های مسلح ابلاغ شد.
با گذشت ۲۰ سال از سفر‌های راهیان نور، زائران خارجی جزئی از این حرکت فرهنگی شده‌اند؛ برای این دسته از زائران چه برنامه‌هایی دارید؟
برای میزبانی هرچه بهتر از زائران خارجی، قرارگاه راهیان نور بین‌الملل به تصویب شورای سیاستگذاری راهیان نور رسید تا کار سازماندهی علاقه‌مندان به حضور در مناطق عملیاتی از سایر کشور‌ها را به نحو احسن انجام دهد و زمینه و بستر لازم را برای افزایش حضور آنان فراهم کند. در حال حاضر هم در غرب و شمال‌غرب و هم در جنوب کشور شاهد حضور زائران خارجی هستیم که با تشکیل قرارگاه مذکور این حضور توسعه خواهد یافت و امسال نیز شاهد حضور کاروان‌هایی از اروپا، امریکا و آسیا در مناطق عملیاتی هستیم.
همچنین از آنجایی که سازمان گردشگری عضو ستاد راهیان نور است و در شورای سیاستگذاری راهیان نور هم نماینده دارد، در حال پیگیری طرح‌هایی هستیم که از ظرفیت سازمان میراث فرهنگی در حوزه توریست‌های خارجی استفاده کنیم تا آنان که به استان‌های مرزی غرب و جنوب می‌روند در یادمان‌های دفاع مقدس هم حضور یابند. همچنین بیش از ۳۵ نقطه از یادمان‌های دفاع مقدس در فهرست میراث فرهنگی ملی کشور ثبت شده است. ما در حوزه موضوعات مربوط به آژانس‌های گردشگری در حال طراحی مدل گردشگری هستیم که بتوانیم از ظرفیت آن‌ها هم استفاده کنیم.
ستاد راهیان نور برای انتقال درست و بدون تحریف تاریخ دفاع مقدس توسط راویان چه تمهیداتی را در نظر گرفته است؟
برای جلو‌گیری از تحریف تاریخ دفاع مقدس سعی می‌کنیم از راوی‌هایی استفاده کنیم که در دفاع مقدس حضور داشته‌اند. در کنار آن‌ها جوان‌ها هم حضور داشته باشند که این حضور برای استمرار روایت درست جنگ در سال‌های آینده بسیار ضروری است. ضمن آنکه برنامه آموزشی برای راویان مبتنی بر حقایق تاریخی دفاع مقدس توسط کمیته‌های کارشناسی در ستاد طرح‌ریزی شده و آموزش‌ها بر اساس موضوعات دفاع مقدس صورت می‌گیرد. فرماندهان دفاع مقدس به عنوان استاد راوی در مراکز آموزشی ما، روایتگری صحیح را به جوانان آموزش می‌دهند. نظارت‌های مستمر را هم برای این موضوع پیش‌بینی کرده‌ایم که این نظارت‌ها به کاهش تحریف در حوزه روایت دفاع مقدس منجر شده است. بر اساس ارزیابی‌هایی که از نحوه روایت تاکنون صورت گرفته، کمترین میزان انحراف را در بیان وقایع تاریخی داشتیم که این موضوعات استمرار خواهند داشت. حضور فرماندهان جنگ‌دیده در بین راویان و اساتید روایتگری و نقل تجربیات و خاطرات شخصی در عملیات و مناطق عملیاتی به غنی‌سازی روایتگری کمک قابل توجهی می‌کند.
راهیان نور دریایی علاقه‌مندان زیادی در بین زائران دارد، اما انگار هنوز آنطور که باید راه نیفتاده است؟
مدتی است که قرارگاه راهیان نور دریایی به مدد فرمانده نیروی دریایی سپاه و همکاری ارتش جمهوری اسلامی راه‌اندازی شده است که سازماندهی این امر را برعهده دارند و برنامه‌هایی را برای راهیان نور دریایی تدوین کرده‌اند. در حال حاضر تلاش می‌کنیم با توجه به مقدوراتی که در حوزه حمل و نقل دریایی در استان‌های هرمزگان وجود دارد زمینه‌ای را فراهم کنیم تا مردم و علاقه‌مندان بتوانند از یادمان‌های دفاع مقدس در آن مناطق بازدید کنند، اما حمل و نقل دریایی با حمل و نقل جاده‌ای و زمینی کاملاً متفاوت است. نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که ما در عرصه دریایی مثل مناطق عملیاتی جاده‌ای توسعه حضور زائران را شاهد باشیم، اما در حال حاضر با توجه به مقدورات و امکانات زمینه پیشرفت مناسب وجود دارد. در سفری که من اخیراً به استان بوشهر داشتم، شاهد حضور مردم و اقشار تخصصی و اهل علم در مناطق عملیاتی دریایی بودم. زائران در این سفر‌ها علاوه بر بازدید از جاذبه‌های دفاع مقدس، شاهد توانمندی‌های نظامی و فنی جمهوری اسلامی ایران خواهند بود.
امسال در راهیان نور شاهد افتتاح یادمان شهید بهشتی در قصرشیرین، یادمان شهدای دارلک در آذربایجان غربی و یادمان عملیات والفجر یک در منطقه فکه و یادمان شیخ صله در منطقه ثلاث باباجانی هستیم. این یادمان‌ها بر چه اساسی شناسایی و راه‌اندازی می‌شوند؟
در ستاد راهیان نور سعی‌مان این است که با مطالعات جامع و تحقیق و پژوهش تصویر کاملی از دفاع مقدس به مردم ارائه بدهیم. زیرساخت‌های مناسبی هم برای استفاده از فرهنگ دفاع مقدس و همچنین تصویرسازی از دفاع مقدس وجود دارد. این یادمان‌ها و جانمایی‌ها باعث می‌شود مردم با همه عملیات‌ها آشنایی پیدا کنند و به یک جامعیتی در همه حوزه‌های دفاع مقدس دست پیدا کنند.
گاهی حوادث جاده‌ای در راهیان نور باعث می‌شود که رسانه‌های معاند این حرکت عظیم فرهنگی را زیر سؤال ببرند. چه راهکاری برای مقابله با این هجمه‌ها در نظر دارید؟
تلاش همه دست‌اندرکاران در دولت، ستاد، قرارگاه‌های راهیان نور و متولیان حوزه اعزام که بیشترین حجم اعزام هم بر عهده سپاه و سازمان بسیج است، این بوده که ما سفری امن را برای زائران راهیان نور فراهم نماییم که کاهش حداکثری سوانح را در راهیان نور شاهد باشیم. البته باید گفت که به میزان سفر‌های راهیان نور ما کمترین حادثه را در مناطق عملیاتی داشته‌ایم و نقاط حادثه‌خیز راهیان نور توسط وزارت راه و شهر‌سازی رفع شده و محدودیت‌های تردد در برخی از جاده‌های حادثه‌خیز و پرخطر به کاروان‌های راهیان نور اعلام شده است. درضمن بیش از ۶۰ هزار مدیر کاروان با کاروان‌های دانش‌آموزی، دانشجویی و کاروان‌های سازماندهی شده همراه هستند. علاوه بر حضور این عزیزان هر کاروان دارای مدیر فنی است. یکی از ویژگی‌های شرکت جوان سیر ایثار که متولی اصلی اعزام راهیان نور است، این است که خودرو‌های شرکت را از نظر فنی کنترل می‌کند و خودرو‌های استاندارد را برای سفر ایمن در اختیار ستاد راهیان نور قرار می‌دهد. ایمنی و امنیت کامل کاروان‌های راهیان نور فراهم شده است. تا آنجا که راهیان نور یک الگوی سفر ایمن را طراحی کرده است که می‌توانند بخش‌های دیگر از آن بهره بگیرند.
بر اساس آمار دقیق سفر‌های راهیان نور از کم‌حادثه‌ترین سفر‌های کشور است، اما دشمنان سعی در برجسته‌سازی حوادث در این اردو‌ها دارند و برخی از بزرگنمایی‌ها در این حوزه به این خاطر است که دشمنان ما به نقش و تأثیر قابل توجه راهیان نور بر مردم و نسل جوان پی برده‌اند، اما همه تلاش ما بر این است که زائر راهیان نور یک سفر بی‌دغدغه داشته باشد. همه زائران راهیان نور چه زائران مردمی و چه زائرانی که از طریق سازمان‌ها و ارگان‌های مربوطه اعزام می‌شوند تحت پوشش بیمه هستند. پوشش بیمه‌ای راهیان نور پوشش چندگانه‌ای است. یک کنسرسیومی از بیمه توسط وزارت اقتصاد و دارایی با ستاد صورت گرفت که همه زائرین راهیان نور بیمه می‌شوند. برای اقدامات درمانی زائران نیز در طی مسیر با تمامی دست‌اندرکاران بیمارستانی هماهنگی‌های لازم انجام گرفته است.
بخش عمده‌ای از توجه در بحث راهیان نور به سمت جنوب کشور معطوف است. چه بستر‌هایی را برای ایجاد توازن در اعزام زائر به راهیان نور غرب فراهم کردید؟
در کمتر از چهار سال گذشته احیای یادمان‌های دفاع مقدس در مناطق عملیاتی غرب و شمال غرب بستر مناسبی را برای حضور مردم فراهم کرده است. البته یادمان‌های دفاع مقدس در این مناطق زیرساخت‌های خوبی نداشتند که در حال پیگیری هستیم ان‌شاء‌الله در سال ۹۸ بتوانیم زیرساخت‌ها را افزایش دهیم. همچنین مراکز اسکان مناسبی در حال حاضر در غرب و شمال غرب وجود دارد که در حال توسعه آن مراکز هستیم. با این وجود در غرب و شمال غرب شاهد حضور خوب مردم با وجود فاصله زیاد بین یادمان‌ها بودیم. در سال جاری شاهد حضور بیش از ۲ میلیون نفر در چهار استان غرب کشور بودیم که قطعاً با توسعه زیرساخت‌های عمرانی و فرهنگی شاهد ارتباط بیشتر و عمیق‌تر مردم بومی منطقه با زائران راهیان نور خواهیم بود. به‌ویژه ارتباط زائران با مردمان اهل سنت از برکات این سفر‌ها بوده است.
با رسیدن به سالگرد ۴۰ سالگی انقلاب امام خامنه‌ای بیانیه مهم و تاریخی گام دوم انقلاب اسلامی را به ملت و جوانان ارائه کردند. راهیان نور می‌تواند در بحث تمدن‌سازی که در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی مد نظر قرار گرفته پیش‌قدم باشد؟
همانطور که اشاره کردید بیانیه آقا در گام دوم انقلاب اسلامی یکی از روشن‌ترین مسیر‌هایی بود که برای مدیران و مسئولان و متولیان و همچنین جوانان ترسیم شد. ما به عنوان ستاد مرکزی راهیان نور قطعاً نقشه راه مناسبی را در راستای بیانیه رهبری در گام دوم انقلاب خواهیم داشت. راهیان نور در راستای بیانیه رهبری در بحث سبک زندگی و تمدن‌سازی گام‌های مثبتی را در سال آینده برمی‌دارد و راه روشنی را در پیش گرفته است که امیدواریم خودمان را با این نقشه راه تنظیم کنیم و کارشناسان این امر در حال تدوین این مسئله در بین راهیان نور هستند که امیدوارم تلاش ما نتیجه مثبتی در پی داشته باشد.
در حال حاضر طرحی به عنوان سبک زندگی رزمندگی داریم که در آن به چند بخش توجه کرده‌ایم؛ یکی اینکه اپلیکیشنی در سال‌های گذشته در ستاد معرفی شده است به نام ملک آسمان که علاقه‌مندان می‌توانند از آن بهره ببرند. مکتوبات و جزوات کوچکی هم با محتوای سبک زندگی تقدیم زائران خواهد شد.
قرارگاه راهیان نور بسیج و سپاه در هور و شط علی برنامه‌ای به عنوان زندگی به سبک رزمندگی اجرا می‌نمایند که با استقبال مردمی مواجه شده است. همچنین سعی شده است که در برخی از یادمان‌های دفاع مقدس مثل یادمان شهدای والفجر یک زندگی زمان جنگ رزمنده‌ها با طراحی سازه‌ها به نمایش دربیاید و زندگی آن دوران را تداعی کند که مردم بدانند رزمنده‌ها چطور زندگی می‌کردند. ترویج سبک زندگی از اهداف راهیان نور است.
برای حضور گسترده‌تر کودکان و نوجوانان در مناطق عملیاتی چه برنامه‌هایی را دارید؟
در چند سال گذشته برنامه‌ای به نام «سنگر آسمانی» در راهیان نور اجرایی می‌شود که بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. امسال در پنج یادمان دفاع مقدس برنامه‌هایی مختص کودکان و نوجوان خواهند داشت که خانواده‌ها می‌توانند فرزندانشان را به مسئولان این یادمان‌ها تحویل بدهند و خودشان با فراغ بال به بازدید از مناطق بروند. در این پنج یادمان برنامه‌های تربیتی و دینی مناسبی برای کودکان برنامه‌ریزی شده است. از اقدامات دیگر حوزه کودکان و نوجوانان در غرب و شمال غرب کشور طرح «مدل فصل رویش» است که اجرایی می‌شود. در این طرح چند هزار نوجوان در استان‌های کردستان و آذربایجان غربی در کنار دریاچه زریوار، مریوان، یادواره شهدای گمنام و مهاباد اردو‌های دو روزه برگزار می‌کنند که مورد استقبال خانواده‌ها قرار گرفته است.
بازخورد‌هایی از حضور نوجوانان و جوانان در مناطق عملیاتی دارید؟
بله؛ با توجه به بررسی و آمار و اطلاعاتی که به دست ما می‌رسد بازخورد‌های خوبی را مشاهده کرده‌ایم. تغییر در رفتار دینی جوانان کاملاً مشهود بوده است. خودشان به این نکته اذعان کرده‌اند که ما تا قبل از حضور در این مناطق حوادث و اتفاقات جنگ را نمی‌شناختیم و آنقدر مطلع نبودیم که کشور در سال‌های گذشته دچار چه تلاطم‌هایی بوده است که رزمندگان دلاور با حضورشان توانستند این تلاطم‌ها را آرام کنند و با نثار خونشان اجازه ندهند که وجبی از خاک کشور به دست دشمن بیفتد. همین تأثیر بر نسل سوم و چهارم انقلاب است که دشمنان هر از چند گاهی راهیان نور را مورد حمله و هجمه قرار می‌دهند تا مانع برگزاری بزرگ‌ترین عملیات فرهنگی در کشور شوند.
پیک کاری راهیان نور چه زمان‌هایی است؟
ایام اوج راهیان نور در خوزستان از اوایل اسفندماه شروع می‌شود که در حال حاضر هم همچنان یک سطح افزایشی به مناسبت نزدیکی به ایام عید را به دنبال دارد. اما از ۲۰ اسفندماه به بعد حضور حداکثری خانواده را در مناطق عملیاتی تا ۱۵ فروردین ماه سال آتی شاهد هستیم که ما شاهد رشد سالانه ۱۰ درصدی راهیان نور هستیم و بر این اساس سال گذشته بیش از ۶ میلیون نفر در مناطق عملیاتی حضور یافتند.
در صحبت‌هایتان به مهندسی جنگ و جهادگران در دوران دفاع مقدس اشاره کردید که لازم است این بخش از دفاع مقدس به بازدیدکنندگان بیشتر معرفی شود. ابزارتان برای معرفی زحمات این عزیزان چیست؟
مهندسی جنگ از مهم‌ترین ارکان دفاع مقدس بود که باعث خلق پیروزی و پشتیبانی از رزمنده‌ها و یگان‌های عملیاتی در دفاع مقدس و استمرار عملیات‌ها در زمان جنگ شد. ما در مناطق مجنون و برخی از مناطق عملیاتی کشور شاهد اقدامات عملیاتی و مهندسی آن‌ها بودیم. قرارگاه راهیان نور جهاد این رسالت را بر عهده دارد و در مناطق عملیاتی مدیریت جهاد مهندسی را در دفاع مقدس برای مردم بازگو می‌کند؛ چراکه نباید آن خلاقیت‌ها از یاد رفته و فراموش شود. مردم باید بدانند که رزمندگان ما در عملیات والفجر ۸ در چه شرایطی پل بعثت را روی اروند خروشان طراحی و احداث کردند. هیچ کسی نمی‌توانست آن را پیش‌بینی کند. خوشبختانه به همت برادران عزیز در قرارگاه راهیان نور جهاد قسمتی از این پل در یادمان شهدای والفجر ۸ در روز‌های گذشته بازسازی شده است که راویان جهاد هم خودشان در محل حضور دارند و می‌توانند برای مردم از روند راه‌اندازی این پل در آن شرایط دشوار صحبت کنند. از دیگر اقدامات مهم جهادگران مربوط به زمانی بود که به محض تصرف منطقه‌ای توسط نیرو‌های خودی جهادگران اقدام به تأسیس سنگر‌ها و خاکریز‌ها و جاده‌ها می‌کردند. در حال حاضر قرارگاه راهیان نور جهاد، با دایر کردن نمایشگاه‌ها، بازآرایی و بازآفرینی یادمان‌ها به سبک دفاع مقدس در حال معرفی و شناساندن این اقدام‌ها و فعالیت‌ها در راهیان نور هستند که به اعتقاد من مجموعه کار جهاد باید برجسته‌تر از آن چیزی که امروز در راهیان نور شاهد آن هستیم، به نمایش دربیاید.
