به گزارش خط هشت ، سردار سرلشکر «سیدیحیی صفوی» دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا و دبیر علمی «نخستین همایش ملی دفاعی امنیتی نظام اسلامی در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴» صبح دوشنبه در این همایش که در دانشگاه عالی دفاع ملی برگزار شد، درباره موضوع «معماری دانا راهبرد مقابله با جنگ هیبریدی» به ایراد سخن پرداخت و با اشاره به مفهوم «جنگ هیبریدی» اظهار داشت: جنگ هیبریدی ناظر بر این است که کشور متخاصم با استفاده از همه ظرفیت‌های ممکن در ابعاد قدرت از جمله جنگ اطلاعاتی، جنگ اقتصادی، جنگ فرهنگی و اجتماعی، عملیات تروریستی و در نهایت جنگ نظامی به دنبال دستیابی به نیات خود در کشور هدف است و ازجمله سودمندترین و ارزان‌ترین روش‌ها، تحریک برای برانگیختن مناقشات هویتی درون کشور هدف است که از طریق جنگ اطلاعاتی و استفاده از فضای مجازی به ایجاد آشوب «انقلاب رنگی» دامن زده و سپس به جنگ نامتعارف بدل می‌شود.

سرلشکر صفوی با اشاره به ابزار‌های نبرد هیبریدی مطرح شده در کنفرانس امنیتی مونیخ در سال ۲۰۱۵ گفت: جنگ‌های ترکیبی تنها به میدان نبرد محدود نیست، در یک تعریف جامع‌تر که در کنفرانس امنیتی مونیخ ۲۰۱۵ ارائه شده، نبرد هیبریدی شامل ترکیبی از ابزار‌های مختلف متعارف و غیرمتعارف است. این ابزار‌ها از دیپلماسی تا جنگ نظامی را شامل می‌شود.

دبیر علمی نخستین همایش ملی معماری دفاعی امنیتی نظام اسلامی با تبیین اصول جنگ هیبریدی از منظر غرب گفت: از منظر غرب معماری ظرفیت‌ها و اثرات جنگ هیبریدی در هر موقعیت خاص، منحصربه‌فرد است. این بستر‌ها شامل مقطع زمانی، جغرافیایی، اجتماعی، فرهنگی و تاریخی است که در آن مقطع جنگ رخ می‌دهد.

وی ادامه داد: یک ایدئولوژی در جنگ هیبریدی وجود دارد که باعث تشکیل یک گفتمان درون‌سازمانی می‌شود. این ایدئولوژی که ریشه در هویت اجتماعی، فرهنگی و دینی نیروی هیبریدی دارد، گفتمانی ارزشی ایجاد می‌کند که باعث تعریف مجدد معادلات قدرت شده و قوانین نبرد را متناسب با وضعیت خاص موجود تغیییراتی پی در پی می‌دهد و نیروی هیبریدی، معتقد است که رقبای بالقوه در پی از بین بردن آن هستند. این احساس خطر باعث می‌شود که نیروی هیبریدی از دانش نظامی متداول که به نوعی بازی در زمین حریف است، دست بکشد، تا بتواند هرچه بیشتر به بقای خود ادامه دهد.

سرلشکر صفوی با اشاره به دیگر اصول جنگ هیبریدی از نظر غرب ادامه داد: همیشه یک اختلاف ظرفیت بین نیروی هیبریدی و دشمنان بالقوه آن وجود دارد و نیروی هیبریدی هم دارای اجزای متداول و هم غیرمتداول است. این اجزا به‌طور معمول شامل فناوری‌های نظامی و فناوری پارتیزانی غیرنظامی است. این ظرفیت‌های ترکیبی معماری شده و پویا یک امتیاز غیرمتقارن را برای نیروی هیبریدی ایجاد می‌کنند.

وی افزود: سازمان‌های هیبریدی وابسته به عملیات‌هایی هستند که ماهیت هجومی و دفاعی دارند و سازمان‌های هیبریدی از تاکتیک‌هایی استفاده می‌کنند که فرسودگی دشمن را به‌دنبال داشته باشد. این تاکتیک‌ها هم به‌صورت فیزیکی و هم به‌صورت شناختی خود را نشان می‌دهد تا تمایل رقیب را در استفاده از نیروهایش کاهش دهد.

وی اضافه کرد: جنگ هیبریدی نوعی از جنگ است که در آن یکی از طرف‌های درگیر، ساختار نیرو‌های خود را به‌نوعی بهینه کرده‌است که از ترکیب تمام منابع موجود – هم متداول و هم غیرمتداول – در یک زمینه و بستر فرهنگی منحصربه‌فرد استفاده کند تا اثرات خاص و هم‌افزایی در برابر یک رقیب متداول ایجاد کند.

دستیار و مشاور عالی فرماندهی معظم کل قوا در ادامه به تشریح برخی از مؤلفه‌های جنگ ترکیبی پرداخت و گفت: هدف اصلی جنگ ترکیبی، برانگیختن گسل‌های موجود یا بالقوه درون جامعه کشور هدف از طریق تحریک عده‌ای از مردم و سوق دادن آن‌ها به سمت آشوب و درگیری است. بعد از این مرحله، می‌توان از طریق رسانه‌ها جریان این آشوب را از محتوای اصلی منحرف و بزرگ‌نمایی کرد تا ناآرامی‌های بیشتری به راه افتاده و در پی آن یک واکنش بین‌المللی که می‌تواند به تحریم‌های سنگین‌تری منجر شود، شکل بگیرد.

وی افزود: این جنگ‌ها پیش از آنکه به فاز پر تحرک برانگیختن یک انقلاب رنگی برسند، به مجموعه‌ای از بحران‌های اجتماعی-اقتصادی نیاز دارند. جمعیت هدف احساس می‌کند که دارد مستقلانه و برای پیشبرد منافع خود و نه پیشبرد ناخواسته اهداف کشور متخاصم، اقدام می‌کند. تحقق این امر، به یک جنگ سنگین رسانه‌ای که به صورت مشخص برای هر گروه هدف طراحی شده باشد، نیاز دارد و معمولا هم یک محرک اقتصادی می‌خواهد که مردم را به خیابان‌ها بکشاند که با تحریم‌های اقتصادی و تخریب زیرساخت‌های اقتصادی تامین می‌شود.

وی افزود: انگیزه اقتصادی مهمترین عامل است؛ چرا که افراد بیشتر زمانی راغب به اقدام هستند که منافع مستقیم شخصی آن‌ها به خطر افتد؛ لذا تحریم‌ها و دیگر ابزار‌های مخرب اقتصادی برای حمله به ثبات یک کشور هم همین است.

رویداد‌های سوریه و ونزوئلا در نتیجه حمایت و دخالت حکومت‌های خارجی اتفاق افتاد

صفوی با تبیین اقدامات استکبار جهانی در نفوذ بین جنبش‌ها و سوق دادن آن‌ها به انقلاب رنگی افزود: معمولاً استکبار جهانی به گروه کوچکی از تحریک‌آفرینان حرفه‌ای اتکا می‌کند که به این جنبش‌ها نفوذ کرده و حرکت‌های عمدتا مسالمت‌آمیز را به سپر انسانی خود بدل می‌کنند و همزمان با حمله به نیرو‌های پلیس، حکومت را به توسل به واکنش‌های خشونت‌بار تحریک می‌کنند.

وی ادامه داد: از طریق همین روش‌های غیرمستقیم است که یک سلول بسیار کوچک تروریستی تلاش می‌کند چرخه‌ای بی‌پایان از خشونت را بین حکومت و شهروندان به راه بیاندازد. این چرخه سپس می‌تواند به یک انقلاب رنگی که پیشتر از طریق جنگ اطلاعاتی و فشار‌های اقتصادی ایجاد شده نهاد‌های مردمی را به مقابله با حکومت برانگیخته و می‌توان انتظار داشت که این وضعیت سپس به یک جنگ تروریستی تمام‌عیار مورد حمایت حکومت‌های خارجی، مانند آنچه که در سوریه و اخیراً ونزوئلا رخ داد، منتهی شود.

سرلشکر صفوی جنگ اطلاعاتی را از دیگر مولفه‌های جنگ‌های ترکیبی دانست و گفت: عملیات اطلاعاتی مفهوم وسیعی دارد؛ از تزریق نامحسوس اطلاعات به‌منظور تغییر دادن فرهنگ و عادت عامه مردم یک کشور در زمان عادی (آشتی و صلح)، و نفوذ به لایه‌های اطلاعاتی در بخش‌های خصوصی، دولتی، نظامی و حتی امنیتی شروع شده و تا از کار انداختن شبکه‌های فرماندهی و کنترل نظامی، شبکه‌های حمل و نقل اقتصادی، خدماتی و آنچه موثر بر زندگی روزمره افراد است، ادامه پیدا می‌کند.

دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا عملیات اطلاعاتی را در سه سطح توصیف کرد و افزود: عملیات اطلاعاتی در سه لایه صورت می‌گیرد؛ لایه اول در سطح ادراکی است، و هدف آن مدیریت ادراک مسئولان کشوری و فرماندهان و رهبران طرف مقابل است تا با روش‌هایی مانند عملیات روانی، دیپلماسی، فعالیت‌های عمومی و غیرنظامی، تاثیراتی مانند تردید و دو دلی یا تاخیر در تصمیم‌گیری و... را بر روی مسئولان کشوری بگذارند.

وی ادامه داد: لایه دیگر عملیات اطلاعاتی زیرساخت اطلاعات است؛ این لایه که اغلب از آن به عنوان لایه ارتباطی با فضای سایبر نام برده می‌شود، در آن حملات نرم‌افزار‌های مخرب و هک کردن زیرساخت‌هایی مانند شبکه اینترنتی و داخلی سازمان‌ها، سامانه‌های پشتیبانی مانند نرم افزار‌های مدیریت نیروگاه‌ها و سامانه‌های مخابراتی صورت می‌گیرد و لایه آخر نیز بستر فیزیکی شامل کامپیوترها، شبکه‌های فیزیکی، سامانه‌های مخابراتی، تاسیسات، تجهیزات، پرسنل و... است که با روش‌هایی مانند حمله فیزیکی الکترونیکی، دزدی، شنود و تخریب فیزیکی مورد حمله قرار می‌گیرد.

صفوی با تبیین عملیات روانی و رسانه‌ای آمریکا و صهیونیسم بین الملل در قبال جمهوری اسلامی ایران گفت: در طلیعه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب کبیر اسلامی ایران و آغاز پنجمین دهه انقلاب شکوهمند اسلامی به رهبری ولایت فقیه، یک جنگ ترکیبی علیه انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران توسط استکبار جهانی و صهیونیسم بین‌الملل به رهبری ایالات متحده آمریکا راه‌اندازی شده است.

وی افزود: آمریکا و صهیونیسم بین‌الملل با استفاده از قدرت رسانه‌ای در اختیار، عملیات روانی گسترده‌ای را با دو مسئله هزینه‌های ایران «برای نفوذ منطقه‌ای» و «برنامه موشکی ایران» برای تغییر افکار عمومی و قدرت تحلیل آن‌ها سامان داده‌اند و در نهایت به دنبال تغییر ادراک و رفتار دولت‌ها، سازمان‌ها و گروه‌های تأثیرگذار در حکومت فعال هستند؛ به صورتی که مقام معظم رهبری در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۹۴ در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری فرمودند که آمریکا به دنبال ایجاد خطای محاسباتی در تصمیم‌گیری مسئولان است؛ یعنی مسئول جمهوری اسلامی به این نتیجه برسد که با ملاحظه هزینه و فایده، احساس کند که باید این اقدام را بکند یا این اقدام را نکند. نفوذ برای این است که به این نتیجه برسد فلان رابطه را قطع کند یا فلان رابطه را ایجاد کند.

وی افزود: اوج عملیات روانی آمریکا و صهیونیسم بین‌الملل علیه جمهوری اسلامی ایران را می‌توان در مدیریت آشوب‌های سال ۱۳۸۸ و دی ماه سال ۱۳۹۶ مشاهده کرد.

دبیر علمی نخستین همایش ملی معماری دفاعی امنیتی نظام اسلامی در ادامه به ارائه پیشنهاد‌های راهبردی برای معماری دفاعی امنیتی نظام اسلامی پرداخت و گفت: ارتقای منزلت و افزایش وزن ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی و قدرت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران برای شکست راهبرد آمریکا در منطقه از جمله شکست راهبرد شکل‌گیری خاورمیانه بزرگ و ساقط کردن حکومت سوریه با تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و حمایت از محور مقاومت و همچنین توسعه روابط راهبردی ایران با رقبای جهانی آمریکا از جمله روسیه و چین بعنوان یکی از اصلی‌ترین راهبرد‌های معماری دفاعی امنیتی نظام جمهوری اسلامی ایران می‌تواند تلقی شود.

صفوی از تقویت اقتصاد مقاومتی بعنوان یکی از راهبرد‌های معماری دفاعی امنیتی نظام جمهوری اسلامی ایران نام برد و گفت: تقویت راهبرد اقتصاد مقاومتی با مشارکت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پروژه‌های مختلف ملی و استانی و اتمام هزاران پروژه نیمه‌تمام دولت و پروژه‌های مصوب برنامه ششم توسعه با هدف جذب نقدینگی سرگردان و جهت دهی آن به سمت اشتغال‌زایی و کار و تولید از مهمترین راهبرد‌های اثرگذار در بخش معماری دفاعی امنیتی نظام اسلامی است.

وی افزود: اولویت دادن و توجه ویژه به سرمایه‌گذاری در زیرساختار‌های شبکه حمل و نقل داخلی و اتصال به خطوط ریلی بین‌المللی قاره‌ای و منطقه‌ای با هدف صادرات انواع تولیدات صنعتی و معدنی و محصولات مازاد کشاورزی و خدمات مهندسی در کنار اهتمام اساسی به تامین منابع آب از سواحل دریای عمان، خلیج فارس و دریای خزر برای فلات مرکزی ایران و اصلاح جدی مصرف آب خصوصا در بخش کشاورزی و تامین محصولات غذایی استراتژیک کشور می‌تواند تبدیل به راهبرد‌های اصلی برای معماری دفاعی امنیتی نظام اسلامی شود؛ به عنوان مثال جلگه خوزستان برای تامین غذای حدود ۵۰ میلیون نفر ظرفیت دارد و بایستی از تنوع اقلیمی برای تنوع محصولات کشاورزی بهره برد.

سرلشکر صفوی از سرمایه گذاری در مناطق مرزی با ۱۵ کشور همسایه و تمرکز به بهره برداری از مخازن و منابع طبیعی و معدنی و انرژی و آبی مشترک با کشور‌های همسایه با رویکرد صرفه اقتصادی و اشتغال مرزنشینان و ایجاد امنیت پایدار در دوطرف مرز و کاهش قیمت صادرات به کشور‌های همسایه، به عنوان یکی از پیشنهادات در تدوین معماری دفاعی امنیتی نظام اسلامی نام برد و با اشاره به ضرورت تهیه سند آمایش سرزمین گفت: تهیه سند ملی آمایش سرزمینی با اصل قرار دادن عدالت فضایی و عدالت جغرافیایی تا ۲۰ سال آینده همراه با ارتقای توانمندی‌های دفاعی و تهاجمی نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران و صنایع دفاعی کشور در مقابل هرگونه تهدیدات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از راهبرد‌های موثر دفاعی امنیتی نظام اسلامی است.

منبع:  دفاع پرس