به گزارش خط هشت ، نشست بازخوانی اندیشه‌های اجتماعی شهید سیدمحمد باقر صدر از سلسله نشست‌های اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

براساس این گزارش، حجت‌الاسلام پارسانیا عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی اظهارداشت: شهید صدر نوآوری‌های متعددی دارد که برخی از اینها در بستر اندیشه‌های اصولی و فقهی ایجاد شده است که مجموعه‌ای از گفت‌وگوها را دامن می‌زند.

وی با اشاره به اینکه برخی از نوآوری‌های شهید صدر فراتر از حوزه فقهی در قلمرو اندیشه اسلامی است، تصریح کرد: عمده مسائل فقهی شهید صدر ناظر به نیازهای روز است که در پاسخ به نظریات رقیب حاصل شده است.

پارسانیا با بیان اینکه فقه نظام ناظر به نیاز زمان و حضور مارکسیسم است، گفت: جبهه بعث، مارکسیست نبود اما اندیشه مارکسیستی در آن به ویژه در حوزه اقتصاد وجود داشت.

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: میان دو قطبی نظامات کاپیتالیستی سرمایه‌داری و نظامات مارکسیستی، نظامات اسلام مطرح می‌شود که شهید صدر در این راستا در باب اقتصاد وارد می‌شوند.

وی گفت: شهید صدر به صورت مستقیم وارد نظام اقتصادی اسلام و تأمین اجتماعی می‌شود و بنا دارد که قواعد مربوط به فقه نظام را استخراج کند.

پارسانیا با اشاره به اینکه در حوزه بحث‌های متعددی مطرح می‌شود که آیا فقه نظامات در اسلام داریم تصریح کرد: احکام همواره متوجه افراد و اشخاص است و عناوین کلی را مطرح می‌کند که بعد از انقلاب اسلامی نیاز به فقه نظامات بیشتر در جامعه مطرح شد تا قواعد استنباط شود.

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی شهید صدر را پیشگام فقه نظامات دانست و تصریح کرد: امروز نیازهای جدیدتری در جامعه مطرح است که باید در امتداد نوآوری‌های شهید صدر به آنها بپردازیم، به طور مثال ولایت فقیه بحثی است که از فقه نظامات است که بعد از شهید صدر مورد نیاز شد.

آیت‌الله سیدمنذر حکیم استاد خارج فقه حوزه علمیه قم در ادامه این نشست با بیان اینکه شهید صدر طی سخنرانی‌هایی پیرامون اهل بیت بیاناتی داشته است که در کتابی منتشر شده و با عنوان از سقیفه تا کربلا به زبان فارسی ترجمه شده است گفت: شهید صدر در تحلیلی مفصل به این می‌پردازد که عامل پیروزی امام حسین بر اسلام اموی اراده ایشان بوده است که پس از آن شهید به این مهم می‌پردازد در جامعه‌ای مانند عراق که خون امام حسین (ره) وجود ندارد تا برای شرایط حاکم پیروز شود چه باید کرد که در نهایت به این نکته می‌رسند که راه نجات شهادت است لذا زمانی که از وی می‌خواهند علیه امام خمینی نکته‌ای بگوید تا به عنوان مرجعیت عراق منصوب شود، نمی‌پذیرد و در نهایت شهید می‌شود.

وی ادامه داد: بعد از شهادت شهید صدر به سرعت تحول حاصل نشد بلکه زمان برد و امروز آثار آن را در رواج مجدد زیارت‌های شعبانیه و صفر مشاهده می‌شود و پیاده‌روی اربعین تجلی این تحول است.

حکیم گفت: اندیشه‌های شهید صدر ابتدا باید بازخوانی و درک شود و پس از آن باید در نقد آن قلم زد که متأسفانه امروز افرادی بدون مطالعه اندیشه‌های متفکران اسلامی حرف از عبور از شهید صدر شهید مطهری و امام خمینی(ره) را می‌زنند که نادرست است.

این استاد خارج فقه حوزه علمیه قم با بیان اینکه برای بازخوانی اندیشه صدر باید موضوع‌یابی، مسئله‌شناسی و روش‌شناسی مدنظر قرار داد، گفت: براساس اندیشه‌های شهید صدر بعد از گذشت چهل سال، انقلاب در ابتدای راه است و گام دوم خیز بلندی برای آن است که بر بستر اندیشه‌های شهید صدر محقق می‌شود.

حجت‌الاسلام مجتبی الهی خراسانی محقق و مدرس حوزه علمیه خراسان در ادامه این نشست ابتدا به معرفی منابعی برای دانشجویان جهت آشنایی هرچه بیشتر با اندیشه‌های اجتماعی شهید صدر پرداخت و سپس به این مهم پرداخت که شهید در علوم اجتماعی چگونه به نظریه‌پردازی پرداخته است.

وی گفت: شهید صدر منظومه‌ای فکر می‌کرد و رویکردش در نظریه‌پردازی نیز این‌گونه بود.

در پایان این نشست مهدی حسین‌زاده یزدی استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: شهید صدر دوگانه‌های متعددی داشته است مانند تجربه فردی و اجتماعی و یا دوگانه ایشان در باب قوانین که برای شناخت نظریات و اندیشه‌های وی باید این دوگانه‌ها را شناخت.

منبع: فارس