روایت کارشناس آمریکایی از بنیانگذار نیروی قدس
سردار شهید شعبان نصیری تا پیش از شهادتش در موصل تقریباً ناشناخته بود، اما نقش او در تشکیل نیروی قدس سپاه و تعمیق نفوذ ایران در عراق و خاورمیانه غیرقابلانکار است.
به گزارش خط هشت ، سردار شهید «شعبان نصیری» از رزمندگان دفاع مقدس و فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، عصر پنجمین روز از خردادماه سال ۹۶ در غرب موصل در عراق با تله انفجاری تروریستهای داعش به شهادت رسید.
شعبان نصیری [دو] سال پیش زمانی که در سن ۵۹ سالگی روی یک تله انفجاری دستساز در غرب موصل قدم گذاشت، هنوز میان عموم مردم ایران یا حتی کارشناسان مسائل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آمریکا به ندرت شهرت داشت. با این حال، نصیری فرماندهای با بیش از سه دهه خدمت و یکی از بنیانگذاران سپاه پاسداران و شاخه عملیاتهای خارجی مرموزش یعنی نیروی قدس بود. زندگی شغلی او دریچهای نادر است که از طریق آن میتوان روند تکامل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی قدس را در قالب چالشهای متغیر نظامیِ پیش روی جمهوری اسلامی ایران مشاهده کرد. اکنون که سیاستگذاران آمریکایی به دنبال راههایی برای محدود کردن نفوذ ایران در عراق هستند، مطالعه دقیق زندگی نصیری برای فهم تاکتیکها و دستورکار تهران ضرورت دارد. شاهکارهای او نشان میدهند که سپاه پاسداران تا چه اندازه با شبهنظامیان تأثیرگذار شیعه در عراق، به ویژه «سازمان بدر»، در هم تنیده است؛ سازمانی که اعضایش بخش بزرگی از وزارت کشور عراق را تشکیل میدهند و ۲۱ کرسی را هم در پارلمان در اختیار دارند.سازمان بدر را عموماً صرفاً یکی از نهادهای «نیابتی» جمهوری اسلامی تلقی میکنند [۳] ، اما این سازمان فراتر از این تعریف است؛ سازمان بدر در حقیقت امتداد سپاه پاسداران است. ارتباط تنگاتنگ میان شبهنظامیان بدر و سپاه پاسداران نشان میدهد که نفوذ تهران تا چه اندازه در عراق عمیق است و از بین بردن این نفوذ تا چه اندازه دشوار خواهد بود.
مطابق زندگینامههای رسمی منتشرشده، نصیری قبل از انقلاب [اسلامی] سال ۱۹۷۹ در ایران، جذب جناح اسلامگرای آیتالله روحالله خمینی شد [جزئیات بیشتر]. وی پس از عمل به فراخوان ماه دسامبر سال ۱۹۷۸ [آیتالله] خمینی مبنی بر اینکه سربازان پادگانها را ترک کنند، و همزمان با سقوط سلطنت پهلوی در فوریه سال ۱۹۷۹، به شبهنظامیان اسلامگرا ملحق شد و همان سال پس از آنکه [آیتالله] خمینی سپاه پاسداران را تشکیل داد، بلافاصله به این سازمان پیوست. نصیری نقشی کلیدی در تشکیل یگان سپاه در زادگاه خودش یعنی کرج داشت.
جنگ ایران و عراق (۱۹۸۰ تا ۱۹۸۹) که کهنهسربازانش در ایران از آن تحت عنوان «دفاع مقدس» یاد میکنند، اساساً سپاه پاسداران را از یک سازمان چتری برای شبهنظامیان طرفدار [آیتالله] خمینی به یک سازمان متعارف نظامی تبدیل کرد که بر حوزه سیاستگذاری امنیتی و نظامی ایران تسلط دارد. ردپای امنیتی کنونی سپاه پاسداران و فرهنگ راهبردی، شبکه فرماندهی و برنامههای مهم این سازمان مثل موشکهای بالستیک و نیروهای شبهنظامی، در همین دوره و در نتیجه وحشت حاکم بر جنگ در سنگر، یورشهای موج انسانی [دستهجمعی]، کشته شدن بر اثر برقگرفتگی در نیزارها، حملات موشکی به شهرها، و تقلای مردها و پسرها برای تنفس در هوای مملو از سلاحهای شیمیایی، شکل گرفتند.
«ابومهدی المهندس» مأمور ارشد کنونی [حاج قاسم] سلیمانی در عراق میگوید نصیری بین سال ۱۹۸۵ و ۱۹۸۶ فرمانده گردان دستغیب در سازمان بدر بوده است. سپاه سال ۱۹۸۵ تصمیم گرفت تا با ادغام نیروهایی از گردان شهید صدر، قرارگاه نصرت و قرارگاه رمضان، یگانی را تشکیل دهد که بعدها تیپ ۹ بدر نامیده شد و زیر نظر قرارگاه رمضان قرار گرفت. کهنهسربازان قرارگاه رمضان بعدها در نیروی قدس خدمت کردند. نصیری هنگامی که در قرارگاه رمضان بود، شانهبهشانه عناصر کلیدی مانند «حمید تقوی» از فرماندهان ارشد نیروی قدس که سال ۲۰۱۴ در عراق کشته شد، «ایرج مسجدی» مشاور ارشد سابق نیروی قدس و سفیر کنونی ایران در عراق، و همچنین عراقیهایی مثل المهندس و «هادی العامری» فرمانده کنونی سازمان بدر، نماینده پارلمان و وزیر سابق [حملونقل] عراق خدمت کرد.
پس از جنگ ایران و عراق، نصیری رهبری عملیاتها علیه قاچاقچیان و شورشیان استان جنوب شرقی سیستان و بلوچستان به عهده گرفت. یکی دیگر از فرماندهان سپاه پاسداران که عملیاتهای مشابهی را علیه قاچاقچیان در آن منطقه رهبری میکرد، قاسم سلیمانی بود، فرمانده آتی نیروی قدس. نصیری پس از این مأموریت، جذب نیروی تازهتأسیس قدس شد.
نصیری در عملیاتهای نیروی قدس در افغانستان، عراق، لبنان، سوریه و بعضی کشورهای آفریقایی مثل سومالی، کنیا و نیجریه شرکت داشت. بعضی از این عملیاتها، مانند احداث یک تأسیسات پزشکی در سومالی با همکاری صلیب سرخ، تحت پوشش فعالیتهای انساندوستانه انجام میشدند. نصیری صلاحیت لازم برای عملیات در عراق طی حمله آمریکاییها به این کشور (۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱) را داشت، اما هیچ مدرک عمومیای وجد ندارد که نشان دهد وی در عراق جنگیده است. هنگام حمله آمریکا به عراق، جمهوری اسلامی بر این بار بود که مقصد بعدی در فهرست آمریکا، ایران است، و بنابراین اقداماتش از طریق نیروی قدس برای دامن زدن به شورشها علیه آمریکا در عراق را دوچندان کرد. سپاه پاسداران سال ۲۰۰۵ دکترین «دفاع موزائیکی» را اجرا کرد که یک استراتژی نامتقارن برای بقاء و پیروزی علیه حمله آمریکاست. یکی از بخشهای راهبرد تهران در عراق گسترش نفوذ در این کشور و کمک به عراقیهای وفادار مانند اعضای باسابقه سازمان بدر برای دستیابی به موقعیت[های دولتی] در بغداد بود.
پیشروی سال ۲۰۱۴ داعش در عراق برای ایران عمیقاً نگرانکننده بود. نصیری یکی از فرماندهان ایرانی بود که به عراق اعزام شد تا فوراً صفوف نیروهای این کشور را تقویت کند. به گفته برادرش، تجربه همکاری نصیری با عراقیها او را واجد صلاحیت آموزش و سازماندهی «نیروهای بسیج مردمی» [حشدالشعبی] میکرد، مجموعهای از نیروهای شبهنظامی چندفرقهای و از نظر ایدئولوژیکی متنوع که اکثریت آنها را یگانهای تحت حمایت سپاه تشکیل میدادند که بزرگترین و اصلیترین آنها سازمان بدر بود. نصیری همچنین به عنوان یکی از فرماندهان میدانی هم در عراق عمل میکرد. وی در مراحل ابتدایی جنگ در نبردهای دفاع از سامرا و کربلا علیه داعش و در عملیات بازپسگیری تکریت از این گروهک حضور داشت.
نصیری ماه می سال ۲۰۱۷ همراه یک کاروان شناسایی در موصل بود که کاروان در تله دستساز داعش افتاد. به گفته المهندس و دیگر روایتهای رسمی، نصیری چند ساعت بعد درگذشت. قاسم سلیمانی سخنرانی اصلی را در مراسم یادبود نصیری در ماه جولای سال ۲۰۱۷ ایراد کرد.
نظر دادن
از پر شدن تمامی موارد الزامی ستارهدار (*) اطمینان حاصل کنید. کد HTML مجاز نیست.