به گزارش خط هشت: انقلاب اسلامی ایران موجب ایجاد انقلاب اعتقادی در برخی افراد شد و آن‌ها را وارد جبهه حق کرد؛ به‌عبارتی دیگر برخی افرادی که در دوران حکومت پهلوی خطاکار بودند، در جریان انقلاب اسلامی متحول شدند، توبه کردند و به سیل خروشان مریدان امام خمینی (ره) پیوستند و در دوران دفاع مقدس نیز بسیاری از این افراد، جزو اولین افرادی بودند که به جبهه‌های نبرد حق علیه باطل شتافتند و مقابل دشمن تا به دندان مسلح بعثی ایستادند و از این میان، تعدادی نیز به شهادت رسیدند که این شهدا را به‌عنوان «شهدای احرار» می‌نامند.

سردار «قاسم صادقی» یکی از یادگاران دوران هشت سال دفاع مقدس است که از ابتدای جنگ تحمیلی در جبهه‌ها حضور داشته و در گروه «فدائیان اسلام» به فرماندهی شهید سید مجتبی هاشمی، در کنار شهدای احرار جنگیده است. وی چند سالی است که برای زنده نگه داشتن یاد و خاطرات «شهدای احرار»، یادمانی را با عنوان یادمان شهدای «دشت ذوالفقاری» در حوالی شهر آبادان احداث کرده است و خود نیز به روایت‌گری از این شهیدان والامقام برای زائران راهیان‌نور می‌پردازد.

شناخت بیشتر شهدای احرار و این‌که آن‌ها چگونه پای در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل گذاشتند، موجب شد تا خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس به سراغ این یادگار دوران دفاع مقدس برود، تا روایت‌های وی از همرزمان شهیدش را به نگارش دربیاورد.

سردار قاسم صادقی در این گفت‌وگو به یکی از دیدارهای خود با رهبر معظم انقلاب اسلامی اشاره می‌کند و می‌گوید: من یک‌بار که خدمت رهبر معظم انقلاب اسلامی رفته بودم، وقتی می‌خواستم خاطره بگویم، گفتم که من معمولاً از شهدای منفی می‌گویم. ایشان فرمودند که شهدای منفی چه کسانی هستند؟ گفتم شهدایی که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی برای خود دار و دسته و بساطی داشتند؛ اما وقتی انقلاب اسلامی به پیروزی رسید، متحول شدند؛ لذا آقا فرمودند «این درست است که ما همه شهدا را به میدان بیاوریم و معرفی کنیم و بگوییم که شهدا دست‌یافتنی هستند».

آن چه در ادامه می‌خوانید، بخش نخست ماحصل گفت‌وگوی خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس با سردار قاسم صادقی است.

دفاع‌پرس: شهدای دشت ذوالفقاری چه کسانی بودند؟

بخشی از شهدای «دشت ذوالفقاری» از «شهدای احرار» بودند؛ یعنی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی خطاکار بودند؛ ولی با نهضت امام خمینی (ره) متحول شدند و توبه کردند. قرآن کریم درباره کسانی که خطاکار هستند، می‌گوید که اگر آن‌ها توبه کنند و عمل صالح انجام دهند، ما گناهان آن‌ها را به خوبی تبدیل می‌کنیم [۱]. همچنین خداوند در آیه‌ای دیگر از قرآن می‌گوید که قطعاً خداوند توبه‌کنندگان و پاکیزگان را دوست دارد [۲]؛ پس خداوند بخشنده و توبه‌پذیر است.

همین توبه‌کنندگان جزو اولین افرادی بودند که به صف انقلاب اسلامی پیوستند و وقتی جنگ تحمیلی آغاز شد نیز همین افراد جزو اولین کسانی بودند که به دفاع مقدس پای نهادند؛ آن‌هم با آلات قتاله‌ای نظیر «گُرز»، «قمه»، «چاقو»، «زنجیر»؛ چراکه «بنی‌صدر» آن‌زمان اعلام کرده بود که به نیرو‌های داوطلب مردمی، سلاح ندهید؛ اما این توبه‌کنندگان نیز مانند همه مردم ایران، ناموس‌دوست، وطن‌دوست بوده و ولایت‌پذیر شده بودند و می‌خواستند از کشور خود دفاع کنند؛ پس یکی از خصوصیات دفاع مقدس این است که توبه‌کنندگان نیز در آن حضور داشتند و مردانه در مقابل دشمن ایستادگی کردند و برخی از آن‌ها به شهادت رسیدند.

دفاع‌پرس: شهدای شاخص احرار چه‌کسانی هستند؟

تعدادی از این شهبدان، «حسن بشرویه» اهل ساری، «شاهرخ ضرغام» اهل تهران و «علی مصطفی قناد» اهل اصفهان هستند؛ این‌ها کسانی بودند که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی اهل نماز، خمس و زکات نبودند؛ بنابراین وقتی می‌خواستند به سپاه بپیوندند، آن‌ها را راه ندادند و این‌گونه شد که یک عده از آن‌ها یا نزد شهید «مصطفی چمران» رفتند، یا نزد شهید «سید مجتبی هاشمی».

دفاع‌پرس: چرا این افراد نزد شهیدان «مصطفی چمران» و «سید مجتبی هاشمی» می‌رفتند؟

چراکه شهید «مصطفی چمران» فراجناحی فکر می‌کرد و این عقیده را داشت که همه افراد می‌توانند وارد عرصه جنگ شوند؛ بنابراین همه این افراد که نباید لزوماً نمازخوان باشند و توبه‌کنندگان و حتی خلافکار‌ها هم ناموس و وطن خود را دوست دارند؛ حالا چه کسی باید آن‌ها را جذب می‌کرد؟

همچنین، شهید «سید مجتبی هاشمی» هم که به‌اصطلاح یکی از لوطی‌ها و داش‌مشتی‌های متدین تهران بود، وقتی گروه «فدائیان اسلام» را تشکیل داد؛ همه‌جور افراد را جذب کرد؛ از نمازشب‌خوان و متدین گرفته تا بی‌نماز و خطاکار قبل از انقلاب اسلامی؛ لذا این موضوع کم‌کم در جامعه پیچید و خطاکار‌ها و توبه‌کنندگان دیگری هم که می‌خواستند به جبهه بروند نیز یا می‌رفتند نزد شهید چمران یا می‌رفتند نزد شهید هاشمی.

من یک‌بار که خدمت رهبر معظم انقلاب اسلامی رفته بودم، وقتی می‌خواستم خاطره بگویم، گفتم که من معمولاً از شهدای منفی می‌گویم. ایشان فرمودند که شهدای منفی چه کسانی هستند؟ گفتم شهدایی که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی برای خود دار و دسته و بساطی داشتند؛ اما وقتی انقلاب اسلامی به پیروزی رسید، متحول شدند؛ لذا آقا فرمودند «این درست است که ما همه شهدا را به میدان بیاوریم و معرفی کنیم و بگوییم که شهدا دست‌یافتنی هستند»؛ چراکه همه نوع افراد در جبهه حق وارد می‌شوند.

دفاع‌پرس: به‌عنوان یکی از اعضای گروه «فدائیان اسلام»، بگویید که این گروه چگونه تشکیل شد؟

همان‌طور که گفتم؛ شهید «سید مجتبی هاشمی» شخصیتی داش‌مشتی و لوتی‌مرام داشت؛ اما در عین حال مثبت و متدین بود. وی یکی از مسئولان کمیته انقلاب اسلامی منطقه ۹ تهران حوالی بهارستان بود که به‌عنوان یکی از مناطق بحران‌زا شناخته می‌شد؛ بنابراین مفسدین را شناسایی و دستگیر می‌کردند. وی همچنین در قائله کردستان و عرصه‌های دیگری نیز حضور داشت تا این‌که وقتی جنگ آغاز شد، یک لیست حدود ۱۰۰ نفره تهیه کردند تا به جبهه بروند.

آ‌ن‌زمان مرحوم حجت‌الاسلام «صادق خلخالی» به‌عنوان دادستان، به «سید مجتبی هاشمی» حکم می‌دهد که با این ۱۰۰ نفر به سمت خوزستان برود و به «محمد غرضی» استاندار خوزستان نیز نامه‌ای می‌نویسد و به وی اعلام می‌کند تا او هم این افراد را یاری کند؛ بنابراین این گروه که یک عده از آن‌ها چاقو، قمه و پنجه بوکس به‌همراه داشتند از تهران حرکت می‌کنند و در مدرسه‌ای مستقر می‌شوند که «فدائیان اسلام» نام داشت؛ این‌گونه شد که کم‌کم این اسم بر روی آن‌ها ماند و به‌تدریج ستاد تشکیل داده و توسعه پیدا کردند، تا این‌که به خرمشهر رفتند و نزدیک به ۳۴ روز دفاع کردند که در این مدت، تعدادی از نیرو‌های آن‌ها به شهادت رسیده و از طرفی دیگر هم تعدادی نیز به آن‌ها پیوستند؛ تا جایی که در مقطعی، در هتل «کاروانسرا» آبادان حدود هزار نفر نیرو از همه قشر کارگر، کارمند، دانش‌آموز، دانشجو، طلبه داشتند؛ یکی از این افراد «محمدعلی حبیب‌الله» بود که بعد از ۱۰ سال از آمریکا بازگشته بود و دکترای انفورماتیک داشت؛ حتی نیرو‌های مسلح هم برخی از نیرو‌های خود را به فدائیان اسلام مأمور می‌کردند.

[۱]: آیه ۷۰ سوره فرقان
[۲]: آیه ۲۲۲ سوره بقره

منبع: دفاع‌پرس